Πραιτώριο - Φυλακή του Χριστού & Οδός Μαρτυρίου

α. Η Φυλακή του Χριστού - Πραιτώριο

 

Το Πραιτώριο την εποχή του Χριστού ήταν Διοικητήριο και η επίσημη κατοικία του Ρωμαίου Διοικητή Ηγεμόνα Πιλάτου. Η τελική καταδίκη έγινε στο περίβολο του Πραιτωρίου. Εδώ, σύμφωνα με της μαρτυρίες των Ευαγγελίων, έφεραν τον Ιησού μετά τον Άννα και τον Καϊάφα για να δικαστεί.

Εδώ έγινε η μεγαλύτερη δίκη της ανθρωπότητας. Εδώ ο Πιλάτος διέταξε να μαστιγώσουν τον Ιησού. Εδώ έντυσαν τον Ιησού με κόκκινη χλαμύδα. Εδώ φυλακίστηκε για πρώτη φορά ο Χριστός. Εδώ ο Πιλάτος καταδίκασε το Χριστό στην έσχατη ποινή του θανάτου με σταύρωση και εδώ του έδωσαν το σταυρό για να αρχίσει έτσι ο δρόμος του Μαρτυρίου.

Εδώ τελείται η ακολουθία των Μ. Ωρών και από εδώ ξεκινά η πομπή για το Γολγοθά.

Τα ερείπια του ρωμαϊκού Πραιτωρίου στη σημερινή Ιερουσαλήμ είναι σκορπισμένα σε τρία διαφορετικά χριστιανικά μοναστήρια.

1. Στο μοναστήρι της Φραγγέλωσης των Φραγκισκανών σώζεται ένα τμήμα της πλακόστρωσης της αυλής του Πραιτωρίου, γνωστής ως «Λιθόστρωτος», δηλαδή του περίβολου του Πραιτωρίου όπου ο Πιλάτος παρέδωσε τον Ιησού στους Ιουδαίους.

Εδώ ο Πιλάτος έπλυνε τα χέρια του λέγοντας “αθώος ειμί από του αίματος του δικαίου τούτου” και οι Εβραίοι απάντησαν “το αίμα αυτού εφ’ ημάς και επί τα τέκνα ημών”. ( Ιωαν. 19: 13).

2. Στο γυναικείο μοναστήρι των Αδελφών της Σιών σώζονται τμήμα του Λιθόστρωτου, υπόγειες δεξαμενές που είχαν κτιστεί για της ανάγκες του Ιουδαϊκού Ναού και μια τρίπορτη αψίδα γνωστή με το όνομα Ίδε ο άνθρωπος ( Ecce Homo).

Πιστεύεται ότι από το μέρος αυτό ο Πιλάτος παρουσίασε το Χριστό στο πλήθος των Φαρισαίων που ζητούσαν τη καταδίκη Του.

3. Στο τρίτο μοναστήρι, το Ελληνορθόδοξο μοναστήρι στο Πραιτώριο, σώζονται διάφορα σπήλαια σκαλισμένα στο βράχο. Πιστεύεται ότι ένα από αυτά χρησιμοποιήθηκε για την προσωρινή κράτηση του Χριστού και ένα άλλο, χαμηλότερο, πως ήταν η φυλακή του ληστή Βαραββά.

β. Η Οδός του Μαρτυρίου

 

Η οδός του Μαρτυρίου που λέγεται και οδός του Σταυρού και Via Dolorosa, εκτός από τη θεολογική έννοια που σημαίνει το Πάθος και την αγωνία του Χριστού σε όλη τη διάρκεια της Σταύρωσης, η Οδός του Μαρτυρίου έχει χρονική και τοπογραφική υπόσταση. Είναι το χρονικό διάστημα από τη σύλληψη μέχρι τη ταφή Του και η διαδρομή της σταύρωσης μέσα στη πόλη Ιερουσαλήμ μέχρι το Γολγοθά. 

Με άλλα λόγια η οδός του Μαρτυρίου έπρεπε να αρχίζει από τον κήπο της Γεθσημανής και να τελειώνει στο Γολγοθά και στον Τάφο. Όμως, από τον 11ο αιώνα οι χριστιανοί της Ιερουσαλήμ καθόρισαν τη διαδρομή αυτή από την καταδίκη Του στο Πραιτώριο μέχρι τον Πανάγιο Τάφο στον Ναό της Αναστάσεως.

Στη σημερινή Ιερουσαλήμ η γραμμή και το μήκος της διαδρομής αυτής, που δεν υπερβαίνει το ένα χιλιόμετρο, δεν πρέπει αναγκαστικά να συμπίπτει με εκείνη που ακολούθησε ο Χριστός πριν δύο χιλιάδες χρόνια γιατί το σχέδιο και η ρυμοτομία της αρχαίας Ιερουσαλήμ αλλάξανε ριζικά κατά το 2ο και 5ο αιώνα. Πάντως η γενική κατεύθυνση πρέπει να είναι σχεδόν η ίδια .

Η οδός του Μαρτυρίου ( Via Dolorosa ) έχει κατά διαστήματα 14 Στάσεις συνδεδεμένες με τα γεγονότα του Μαρτυρίου και του Πάθους του Θεανθρώπου.

Από αυτές οι πρώτες δύο βρίσκονται στο χώρο του Πραιτωρίου, οι επόμενες επτά στη διαδρομή μέσα στην πόλη και οι υπόλοιπες πέντε μέσα στο χώρο του Ναού της Αναστάσεως.