ΑΓΙΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ Ο ΣΙΝΑΪΤΗΣ ΜΕ ΠΟΙΑ ΔΥΝΑΜΗ ΟΙ ΑΙΡΕΤΙΚΟΙ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΟΥΝ Ή ΠΡΟΦΗΤΕΥΟΥΝ

ΜΕ ΠΟΙΑ ΔΥΝΑΜΗ ΟΙ ΑΙΡΕΤΙΚΟΙ ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΟΥΝ Ή ΠΡΟΦΗΤΕΥΟΥΝ ΑΓΙΟΣ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ Ο ΣΙΝΑΪΤΗΣ Επίσκοπος Θεουπόλεως Αντιοχείας   ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΟΚΡΙΣΕΙΣ ΕΡΩΤΗΣΗ 20η   Με ποια δύναμη αυτοί που πιστεύουν και κάνουν τα αντίθετα, πολλές φορές προφητεύουν και θαυματουργούν;   ΑΠΑΝΤΗΣΗ Τα διάφορα σημεία και θαύματα και οι προφητείες πολλές φορές γίνονται και από ανάξιους, σύμφωνα με κάποια ανάγκη ή οικονομία, όπως συνέβη με τον Βαρλαάμ12 και την εγγαστρίμυθο13. Και αλλού, οι απόστολοι, όταν βρήκαν κάποιον άπιστο, «ο οποίος έδιωχνε δαιμόνια με το όνομα του Χριστού»14, και τον εμπόδισαν και το ανάφεραν στον Χριστό, ο Χριστός τους είπε «Μη τον εμποδίζετε, γιατί όποιος δεν είναι εναντίον σας, είναι με το μέρος σας»15. Επομένως, όταν δης να γίνεται ένα θαύμα και από αιρετικούς και από άπιστους, να μην απορήσεις ούτε να μετακινηθείς από την ορθόδοξη πίστη. Γιατί πολλές φορές εκείνη που κάνει το θαύμα είναι η πίστη αυτού που προσέρχεται, και όχι η αξία εκείνου που το κάνει. Άλλωστε ο Ιωάννης, ο μεγαλύτερος από όλους όσους γεννήθηκαν από γυναίκες16, δεν φαίνεται να έχει κάνει θαύμα, ενώ ο Ιούδας οπωσδήποτε έκανε, αφού ήταν και αυτός ανάμεσα σ’ εκείνους που στάλθηκαν να αναστήσουν νεκρούς και να θεραπεύσουν λε­προύς17. Γι’ αυτό να μη θεωρήσεις σπουδαίο, εάν δεις κάποιον ανάξιο ή αιρετικόν να κάνει θαύμα. Ούτε φυσικά πρέπει να κρίνουμε τον ορθόδοξο άνθρωπο από τα θαύματα και τις προφητείες, αν είναι άγιος ή όχι, αλλά από τη διαγωγή του. Γιατί πολλές φορές πολλοί όχι μόνο ορθόδοξοι αμαρτωλοί, αλλά και αιρετικοί και άπιστοι, έκαναν θαύματα και προφήτευσαν σε ειδικές περιπτώσεις, όπως ειπώθηκε, ύστερα από παραχώρηση του Κυρίου, όπως στην περίπτωση του Βαλαάμ και του Σαούλ και του Ναβουχοδονόσορα και του Καϊάφα, στους οποίους μπορούμε να βρούμε, ότι το άγιο Πνεύμα ενήργησε, αν και ήταν ανάξιοι και βέβηλοι, για δικαιολογημένες αιτίες. Αφού λοιπόν, όπως αποδείχτηκε, και από αμαρτωλούς και άπιστους γίνονται πολλές φορές θαύματα και προφητείες, κατ’ οικονομία, δεν πρέπει από τα γεγονότα αυτά, όπως είπα, να δοκιμάζουμε κάποιον, αν είναι άγιος, αλλά από τους καρπούς του, όπως λέγει ο Κύριος «Θα τους αναγνωρίσετε από τους καρπούς τους»18. Τους καρπούς του αληθινού και πνευματικού ανθρώπου τις φανέρωσε ο Απόστολος, λέγοντας· «Ο καρπός του Πνεύματος είναι αγάπη, χαρά, ειρήνη, μακροθυμία, χρηστοήθεια, αγαθωσύνη, πίστη, πραότητα, εγκράτεια. Εναντίον αυτών δεν υπάρχει νόμος»19. Εάν λοιπόν ο άνθρωπος έχει τις αρετές αυτές, είτε κάνει θαύματα, είτε δεν κάνει, είναι φανερό ότι ο άνθρωπος αυτός είναι άγιος και φίλος του Θεού. Γιατί στους αληθινούς φίλους του Θεού δεν υπάρχει χάρη χωρίς πνευματικό χάρισμα. Γιατί δέχεται ή λόγο σοφίας, ή λόγο γνώσης, ή πίστη, ή χάρισμα να θεραπεύει, ή κάποιο άλλο από αυτά που αναφέρει ο Απόστολος στα όσα λέγει περί των δωρεών του αγίου Πνεύματος20. Χωρίς τους καρπούς αυτούς, αυτός που κάνει θαύματα ή προφητεύει, είναι ένας από εκείνους που θα λένε την ημέρα εκείνη· «Κύριε, Κύριε, στο όνομά σου δεν κάναμε πολλά θαύματα; Και θα ακούσει. Ομολογώ πως ποτέ δεν σε γνώρισα. Απομακρύνσου από εμένα, συ ο εργάτης της ανομίας»21. Και αυτά βέβαια ειπώθηκαν για τους ορθόδοξους Χριστιανούς που κάνουν θαύματα.

ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ- ΣΙΝΑ

Κοντάκιον. Ἦχος πλ. δ΄. Τῇ Ὑπερμάχῳ.
Οἱ τῆς ἁγνείας ἐρασταὶ δεῦτε συνέλθωμεν, καὶ καθαραῖς ἐν διανοίαις ἀναμέλψωμεν, τῆς ἁγνείας στήλην ἔκλαμπρον τὴν ἁγίαν καὶ σοφήν, Αἰκατερίναν ὡς ποθήσασαν, τὸν Νυμφίον ἐκ ψυχῆς, ἁγνείας στήριγμα καὶ βοήσωμεν· Χαίροις Κόρη πανάφθορε.
Ἄνω ψυχῆς τὸ ὄμμα, διαθέσεις τε πάσας ἐπάρωμεν ἀγνείας οἱ φίλοι (γ΄)· οἰκολογῆσαι μέλλοντες νῦν, τοῦ Χριστοῦ τὴν νύμφην καὶ Μάρτυρα, τὴν ἔνδοξον καὶ πάνσοφον Αἰκατερίναν ἐκβοῶντες ταῦτα·
Χαῖρε, σοφή, σοφίαν ποθοῦσα·
χαῖρε, ἁγνή, ἁγνείαν ὡς σχοῦσα.
Χαῖρε, τοῦ Νυμφίου Χριστοῦ νύμφη ἄφθορε·
χαῖρε, τῆς ἁγνείας, ναὸς ὀ περίκλυτος.
Χαῖρε, ὕψει τῆς σοφίας σου, ὅτι γάνυται Θεός·
χαῖρε, βάθει σῆς συνέσεως, ὅτι σώζονται πολλοί.
Χαῖρε, εἲπερ τις ἄλλος, τὸν Χριστὸν ἐρασθεῖσα·
χαῖρε, εἲπερ τις πόθου, πρὸς Αὐτὸν κεκτημένη.
Χαῖρε, ἀστήρ, ἀῤῥήτου ἀγνότητος·
χαῖρε, σπινθήρ, ἀνάπτων τὴν ἔφεσιν.
Χαῖρε, ναέ, ἐνῷ ᾤκησε Κτίστης·
χαῖρε, φημί, τοῦ Χριστοῦ μου ἡ νύμφη.
Χαῖρε, Κόρη πανάφθορε.
Βλέποντές σου τὴν χάριν, οἱ τῆς πλάνης προστάται, θεόθεν δαψιλῶς δωρουμένην, τὴν πλάνην ἀπέπτυσαν εὐθύς, καὶ γὰρ τοῦ Χριστοῦ σὺ τὰ μεγαλεῖα, γλώσσῃ σου ἐρητόρευες προτρέπουσα τοὺς πάντας κράζειν·
Ἀλληλούϊα.
Γνόντες Χριστοῦ τὴν πίστιν, τῶν εἰδώλων οἱ πρῶτοι, ἐν μέσῳ τῶν ἀπίστων ἐβόων· εἷς ἐστὶ τῶν πάντων Θεός, Ὃν Αἰκατερίνα ἐκτρανοῖ κράτιστα, πρὸς Ὃν ἡμεῖς πιστεύσαντες, βοῶμεν πρὸς αὐτὴν τοιαῦτα·
Χαῖρε, δι’ ἧς ἐῤῥύσθημεν πλάνης·
χαῖρε, δι’ ἧς τὴν πίστιν πλουτοῦμεν.
Χαῖρε, τὸν Χριστόν, διὰ σοῦ ὡς ἐπέγνωμεν·
χαῖρε, τὸν ἐχθρόν, διὰ σοῦ ὡς νικήσαντες.
Χαῖρε, Κόρη, πρὸν τὴν ἄθλησιν ὑπαλείψασα ἡμᾶς·
χαῖρε, Μάρτυς, πρὸς μαρτύριον, ἡ ὀτρύνασα καλῶς.
Χαῖρε, ὅτι χωροῦμεν διὰ σοῦ ἐν τοῖς ἄθλοις·
χαῖρε, ὅτι τρυγῶμεν διὰ σοῦ ἀφθαρσίαν.
Χαῖρε, ἰσχύς, πολλοὺς ἐπιῤῥώσασα·
χαῖρε, ἡμῶν ἀθλούντων ἀντίληψις.
Χαῖρε, ἡμῶν στρατηγέ, ὦ παρθένε·
χαῖρε, καλὴ τοῦ ἀγώνος ἡγέτις.
Χαῖρε, Κόρη πανάφθορε.
Δέμας ἁγνός σου Κόρη, εἰς Σινᾶ μετετέθη τὸ ὄρος, εὐμοιροῦν ἀφθαρσίαν, δι’ Ἀγγέλου ὡς οἶδε Θεός, θαῦμα μέγιστον! Σαφὲς τεκμήριον, τῆς σῆς ὑπεραγνείας, δι’ ἧς ἥδεται Χριστός, ἀκούων ὕμνον.
Ἀλληλούϊα.
Ἔχαιρες τοῖς βασάνοις Μάρτυς Αἰκατερίνα, ἀθλοῦσα ὑπὲρ σοῦ Νυμφίου, τέτρωμαι Νυμφίε μου Χριστέ, σῆς ἀγάπης· ἐβόας· έγώ, ἥδιστα οὖν ἐκδαπανηθήσομαι, ὑπὲρ σοῦ παρ’ οὗ ἀκούω·
Χαῖρε, σοφὴ Αἰκατερίνα·
χαῖρε, Μαρτύρων μου, μέγα εὖχος.
Χαῖρε, βασιλείας μου, ῥόδον πανεύοσμον·
χαῖρε, ἀϋλίᾳ μου, μέτοχος πάνσοφε.
Χαῖρε, ὅτι προεδήλου σε, ἀσματίζων Σολομῶν·
χαῖρε, νύμφη γενομένη μοι, ἐκ παστῶν μαρτυρικῶν.
Χαῖρε, Αἰκατερίνα, τρόπαια ἁραμένη·
χαῖρε, Παρθενομάρτυς, πάθος μου μιμουμένη.
Χαῖρε, κρατήρ, ἐμῆς ἀγαπήσεως·
χαῖρε, φορεῦ, ἀπάντων χαρίτων μου.
Χαῖρε, δι’ ἧς ἥδομαι τῇ ἀγάπῃ· χαῖρε, δι’ ἧς γάνυμαι ψυχῆς ὥρᾳ.
Χαῖρε, Κόρη πανάφθορε.
Ζῇς ἐν Θεῷ τῷ ζῶντι, εἰς αἰῶνα αἰῶνος, ἐκ πάντων σαββατίζουσα Μάρτυς, ὑπερεύχου οὖν καὶ ἡμῶν, ζωῆς Αἰκατερίνα σὺν σοὶ τεύξασθαι, τῆς θείας καὶ ἀμείνονος, συμψάλλειν τε τὸν ὕμνον·
Ἀλληλούϊα.
Ἤκω σου προσκυνήσων, τὴν πανσέβαστον μνήμην, ἐν ᾗ προνοίᾳ Θεοῦ ἐτέχθην, γενέθλιον ἡμέραν τελῶν, προστάτις μου Κόρη ἐς ἀεὶ φάνηθι, τὰ δυσχερῆ τοῦ βίου ὀμαλίζουσα, ἵνα σοι κράζω·
Χαῖρε, ἡ προστάτις μου θεόθεν·
χαῖρε, ἣ τε φύλαξ μου ἀρχῆθεν.
Χαῖρε, συντηροῦσά με Κτίστου τῇ χάριτι·
χαῖρε, ἀρχεκάκου με δράκοντος σώζουσα.
Χαῖρε, ἔωθεν του βίου μου, φύλαξ, πρέσβυς ἀκλινής·
χαῖρε, Μάρτυς, προστασία μου, ἕως πνέω διαρκής.
Χαῖρε, Αἰκατερίνα, παρακλῆτορ ἀρίστη·
χαῖρε, κόρη παρθένε, τῶν παρθένων ἡ δόξα.
Χαῖρε, ἐκ βρέφους με προστατεύουσα·
χαῖρε, εἰς τέλος με ἐπιβλέπουσα.
Χαῖρε, δι’ ἧς περισώζομαι κόρη·
χαῖρε, δι’ ἧς τὴν ἀσφάλειαν ἔχω.
Χαῖρε, Κόρη πανάφθορε.
Θεοπόθητε κόρη, θεοτίμητε ὄντως, θεόστεπτε Θεὸς στεφανοῖς σε, ὡς ἀθλήσασαν θεοπρεπῶς, καὶ ὡς νύμφην ἑαυτοῦ τιμῶσάν σε, εἰσήγαγε, εἰς τὰ θεῖα βασίλεια, ἔνθα τὸ θεῖον ὕμνον ψάλλεις·
Ἀλληλούϊα.
Ἴσον οὐδὲν ἐν βίῳ, τοῦ Χριστοῦ τῆς ἀγάπης προέκρινας, διὸ μακαρία, πάθος παθοῦσα ἀπαθές, τοῦ Νυμφίου σου τοῦ ἀπαθοῦς, τοῦτον ὡμολόγησας σταδίῳ, καὶ νῦν ᾄδουσί σοι πάντες πίστει·
Χαῖρε, παθοῦσα ἀπαθὲς πάθος·
χαῖρε, Χριστὸν ποθήσασα μόνον.
Χαῖρε, ἀπαθείας βυθὲ ἀθεώρητε·
χαῖρε, εὐπαθείας εὐπαθείαν τρέψασα.
Χαῖρε, πάθος, ὅτι ἔπαθες, τὴν ἀπάθειαν πλουτοῦν·
χαῖρε, πάθος ἡ ζηλώσασα, τοῦ Νυμφίου σου Χριστοῦ.
Χαῖρε, τοῦ Σταυρωθέντος ἐρασθεῖσα τοῦ κάλλους·
χαῖρε, τοῦ Ἀναστάντος μετασχοῦσα τῆς δόξης.
Χαῖρε, πυρσέ, πυρσεύων ἀπάθειαν·
χαῖρε, ἁγνή, ἁγνείαν φιλήσασα.
Χαῖρε, δαψιλείαν χάριτος σχοῦσα·
χαῖρε, εὐμένειαν Κτίστου πλουτοῦσα.
Χαῖρε, Κόρη πανάφθορε.
Κύριον τὸν Θεόν σου, ἐφίλησας μακαρία, τὸν πρῶτον σὲ φιλήσαντα Κόρη, ὅθεν τὴν ἀγάπην τὴν αὐτοῦ, Κόρη ἐκδηλοῦσα ἐν τῷ σκάμματι, ὑπέστης τὸ μαρτύριον γενναίως ᾄδουσα τὸν ὕμνον·
Ἀλληλούϊα.
Λύσιν οὐ καθυπέστη, ἡ ἀγάπη σου Μάρτυς, ἣν ἔσχες ὑπὲρ τοῦ σοῦ Νυμφίου, τεμνομένων οὖν τῶν μελῶν ἔχαιρες τὴν ἕνωσιν αὐτοῦ, τὴν ἐν οὐρανῷ λογιζομένη, ᾧ συνδοξασθεῖσα ἀκούεις·
Χαῖρε, σφαγὴν ἡ καθυποστάσα·
χαῖρε, θυσία Χριστῷ ἀχθεῖσα.
Χαῖρε, ὑψηλὸν ὑποστᾶσα μαρτύριον·
χαῖρε, τὴν περίβλεπτον πάλην τελέσασα.
Χαῖρε, τὸν ἡμᾶς φιλήσαντα, ἡ φιλήσασα θερμῶς·
χαῖρε, κόρη τὸν φιλούμενον, ἐρασθεῖσα φλογερῶς.
Χαῖρε, Αἰκατερίνα, ἐρασμία τοῖς πᾶσι·
χαῖρε, τρισμακαρία, ποθητὴ καὶ Αγγέλοις.
Χαῖρε, πνοή, ζωή, ἀγαπῶσί σε·
χαῖρε, ἐλπίς, γλυκεῖα σὲ μέλπουσι.
Χαῖρε, δι’ ἧς καθαιρόμεθα φρένας·
χαῖρε, δι’ ἧς κουφιζόμεθα κόρη.
Χαῖρε, Κόρη πανάφθορε.
Μέλλοντα ὁ προβλέπων, καὶ καρδίας γινώσκων, αὐτὰς τὰς διαθέσεις σου οἶδε, ἀποστρέφεταί σε οὖν σαφῶς, ἐποφθείς σοι βρέφος ὅπως ἀπιστίας ἐξαγάγῃ, βαπτισθεῖσα δὲ νῦν ψάλλεις ἔνθους τὸν ὕμνον·
Ἀλληλούϊα.
Νέον παιδίον βρέφος, ὄντα πρὸ τῶν αἰώνων, εἰκότως δεὶ λατρεύειν ἐκβόας, παραιτεῖσθαι τοὺς δαίμονας δέ, οἳ κακουργοῦντες, βροτῶν τὰ βρέφη ἤσθιον, ὅθεν ὡς θεολόγον σε, τιμῶμεν οἱ πιστοὶ τοιῶσδε·
Χαῖρε, τιμῶσα τὸν βρεφωθέντα·
χαῖρε, τῆς δόξης Αὐτοῦ τυχοῦσα.
Χαῖρε, ὁπτασίας τῆς τούτου ὡς ἔτυχες·
χαῖρε, τὴν θεότητα δ’ αὖθις νοήσασα.
Χαῖρε, βρέφος τὸν Φιλάνθρωπον, κατιδοῦσα ἀληθῶς·
χαῖρε, γνώστην ὡς ἐπέγνωκας, τῶν κρυφίων καὶ Θεόν.
Χαῖρε, τῆς Θεοτόκου κατιδοῦσα τὴν ὄψιν·
χαῖρε, ὦ εὐμενείας! ἧς τετύχηκας Κόρη.
Χαῖρε, Ἁγνῆς Παρθένου ἀκόλουθος·
χαῖρε, Μητρὸς Κυρίου ἐπέραστος.
Χαῖρε, Ἁγνῆς τὸν Υἱὸν νυμφευθεῖσα·
χαῖρε, Αὐτοῦ τὸν Σταυρὸν ἐρασθεῖσα.
Χαῖρε, Κόρη πανάφθορε.
Ξένα ῥήματα πάνυ, καὶ παράδοξα ὅλως, ἀκούσωμεν ὦ ἄνθρωποι δεῦτε, ῥητορεύει Αἰκατερίνα ἡ σοφή, σοφίαν ξένην καὶ ὑπεράνθρωπον, πίπτουσι δὲ ῥήτορες πρὸ ταύτης, καὶ ᾄδεται ὕμνος·
Ἀλληλούϊα.
Ὅλην κατέσχες ὅλην, ἐπιστήμην σοφίαν, τὴν ἄνω καὶ τὴν κάτω θεόφρον, διὸ φρόνημα ἀῤῥενωπόν, ἀναλαβοῦσα θεοπρεπὲς πάνσοφε, ἠρίστευσας κατὰ τοῦ ἀρχεκάκου, διὸ ἀκούεις·
Χαῖρε, ὦ εὖγε τῆς εὐφυΐας·
χαῖρε, ὑπερεῦγε εὐγλωττίας.
Χαῖρε, τῆς ἀνδρείας, δι’ ἧσπερ ἠρίστευσας·
χαῖρε, εὐφραδείας, δι’ ἧς ἐῤῥητόρευσας.
Χαῖρε, ὅτι τὰ ἀνέφικτα ῥητόρσιν, διατρανοῖς·
χαῖρε, ὅτι ὑπεράνθρωπα τοῖς ἐν γῇ, μυσταγωγεῖς.
Χαῖρε, ἀνδρισαμένη γυναικείᾳ ἐν ὕλῃ·
χαῖρε, Μεγαλομάρτυς, ἐποφθεῖσα τῇ πάλῃ.
Χαῖρε, πλοκὰς δυσλύτους ἡ ῥήξασα·
χαῖρε, φθογγή, τορῶς διηχήσασα.
Χαῖρε, σοφῶν, σοφωτέρα φανεῖσα·
χαῖρε, πρεσβύτας, νικήσασα γνώσει.
Χαῖρε, Κόρη πανάφθορε.
Πάσας τὰς διαθέσεις καὶ τὴν ἔφεσιν πᾶσαν, καὶ πάντα τὰ νοήματα Μάρτυς, ᾐχμαλώτευσας εἰς ὑπακοὴν τοῦ Χριστοῦ, διὸ πρὸς τὸ μαρτύριον ἐκεῖνο τὸ περίβλεπτον ἐχώρησας Αἰκατερίνα, κράζουσα·
Ἀλληλούϊα.
Ῥᾶον καθηρεμοῦσα, προσχαρὴς πρὸς τὸ σκάμμα, εἰσῆλθες σοφὴ Αἰκατερίνα, μεγαλόφρων φανεῖσ’ ἀληθῶς Μαξεντίου κολακείαις μὴ εἴξασα, διό σου οὐρανὸς καὶ γῆ κροτοῦσι νῦν τοὺς ἄθλους οὕτω·
Χαῖρε, σοφή, παρθένος, καὶ Μάρτυς·
χαῖρε, ὦ καλὰ τρία πλουτούσα.
Χαῖρε, τὸν Μαξέντιον ὅλως μὴ πτήξασα·
χαῖρε, πρὸς σφαγήν σου, δημίους προτρέπουσα.
Χαῖρε, ἡ τὸν Πορφυρίωνα, δείξασα χριστιανόν·
χαῖρε, αὖθις τὴν Αὐγούσταν τε, Μάρτυρα τοῦ Ἰησοῦ.
Χαῖρε, μὴ μαλαχθεῖσα κολακείαις οὐδόλως·
χαῖρε, τοῦ βασιλέως ἀπειλαῖς, μὴ ἐνδοῦσα.
Χαῖρε, φρικτοὺς ἀγῶνας τελέσασα·
χαῖρε, πληθὺς βασάνων περάνασα.
Χαῖρε, διότι κροτεῖ οὐρανός σε·
χαῖρε, ὡς ὅτι ἡ γῆ ἐπαινεῖ σε.
Χαῖρε, Κόρη πανάφθορε.
Σῶμα παρθενικόν σου, ὁ Φιλάνθρωπος Πλάστης, οὐκ ἔφερεν τροχούμενον βλέπων, τρέφει σε διὰ περιστερᾶς, τὴν ἀθώαν περιστερὰν καὶ ἄχολον, οὖσαν ἐν ζοφερᾷ εἱρκτῇ καὶ βοῶσαν ἐν ἀγαλλιάσει·
Ἀλληλούϊα.
Τάγματα τῶν Ἀγγέλων, λαβὼν πάντα ὁ Κτίστης, στηρίζει σε ἐγκάθειρκτον οὖσα, θάρσει λέγων ὦ θύγατερ ἐμή, Μαξέντιον ὅλως μὴ πτοηθῆς σοφή, τῇ χάριτί μου μέλλεις γάρ, αἰσχῦναι τοῦτον καὶ ἀκούσῃ ταῦτα·
Χαῖρε, τὸ πλῆγμα τοῦ Μαξεντίου·
χαῖρε, ἡ δόξα τοῦ Σταυρωθέντος.
Χαῖρε, Μαξεντίου χλευάσασα ἄνοιαν·
χαῖρε, τοῦ Κυρίου κηρύξασα ὄνομα.
Χαῖρε, ὅτι τὸν Μαξέντιον, σῇ ἐνστάσει θανατοῖς·
χαῖρε, ὅτι τὸν Φιλάνθρωπον, ῥύστην πάντων ἐκτρανοῖς.
Χαῖρε, τοῦ Μαξεντίου ἀφαρπάσασα πλείστους·
χαῖρε, Χριστοῦ Σωτῆρος ἐπαυξήσασα ποίμνην.
Χαῖρε, πρηστήρ, ὁ φλέξας Μαξέντιον·
χαῖρε, πηγή, Χριστοῦ τοῖς διδάγμασι.
Χαῖρε, τροχοὺς παίξασα Μαξεντίου·
χαῖρε, τρυφὰς ἔχουσα τοῦ Κυρίου.
Χαῖρε, Κόρη πανάφθορε.
Ὕμνος πρέπει σοι Κόρη, τὴν πρὸς ὕμνον Κυρίου, ἐγείρασαν ἐπάπειρα πλήθη, ὁρῶντα γάρ σου τὰ ὑπερφυῆ θαύματα, ἐβόων ὡς ὄντως μέγας ὁ τῶν χριστιανῶν Θεὸς καὶ ἀκατάληπτος, ᾄσωμεν οὖν αὐτῷ·
Ἀλληλούϊα.
Φωτιζόμενοι φρένας, οἱ λαοὶ θαυμασίως, ἐνήγοντο Κυρίου τῇ πίστει, πρὸς σφαγὴν δὲ ὁμοθυμαδὸν ἔτρεχον δοξάζοντες Θεόν, ἐν ἑνὶ στόματι ἀγαλλιώμενοι, τῇ Μάρτυρι δὲ ἐπεβόων·
Χαῖρε, τὸ φῶς τοῖς ἐν ἀπιστίᾳ·
χαῖρε, ἡ γνῶσις τοῖς ἐν ἁγνοίᾳ.
Χαῖρε, ἀπιστίας δεσμῶν ἡμᾶς λύσασα·
χαῖρε, ἀσεβείας κρημνῶν ἀφαρπάσασα.
Χαῖρε, θαυματοποιΐαις σου, ὅτι ἤχθημεν εἰς φῶς·
χαῖρε, γλώσσης σου τῇ χάριτι, ἐφελκύσασα ἡμᾶς.
Χαῖρε, Αἰκατερίνα, τριχῶς στεφανωθεῖσα·
χαῖρε, ὥσπερ παρθένος, ὡς σοφή, καὶ ὡς Μάρτυς.
Χαῖρε, σφαγῆς Μαρτύρων τρυφήσασα·
χαῖρε, τῆς δόξης τούτων μετέχουσα.
Χαῖρε, δι’ ἧς σου τῇ κλήσει τρυφῶμεν·
χαῖρε, δι’ ἧς ἐξισχύομεν πάντα.
Χαῖρε, Κόρη πανάφθορε.
Χάριν σὴν ἐξαιτοῦμεν, ἣν Κυρίῳ ηὐχήθης, μικρὸν πρὸ τῆς σφαγῆς μακαρία. Ἐλπίζοντες καὶ γὰρ ἐπὶ σὲ ἐπικαλούμεθά σου τὸ θεῖον ὄνομα, οἱ δοῦλοί σου ἐκ πίστεως, σῶσον ἡμᾶς οὖν ἐκβοῶντας·
Ἀλληλούϊα.
Ψάλλουσα ἐξετέλεις, τὸ μαρτύριον Κόρη, θερμῶς ἐπευχομένη τοῖς πᾶσι, ὅθεν νῦν συνοῦσα τῷ Χριστῷ, πρέσβευε καὶ τῶν συνωνυμούντων σοι, τοὺς πόθους πληρωθῆναι, οὓς ἐπίστασαι, ἵνα βοῶσι·
Χαῖρε, ἀγάπη πλεονεκτοῦσα·
χαῖρε, ἡμᾶς ὑπεραγαπῶσα.
Χαῖρε, κρείττονος ἡμᾶς μοίρας στηρίζουσα·
χαῖρε, τῆς ἡμῶν βιοτῆς ἡ ἐξάρχουσα.
Χαῖρε, τῶν συνωνυμούντων σου, προνοοῦσα κραταιῶς·
χαῖρε, ἔχουσα ἐξαίρετον, τὴν ἀγάπην εἰς ἡμᾶς.
Χαῖρε, χριστομιμήτως πρὸς σφαγῆς εὐχομένη·
χαῖρε, σαῖς ἱκεσίαις στερεώσασα κόσμου.
Χαῖρε, ἐλπὶς ἀρίστη τοῖς δούλοις σου·
χαῖρε τροφή, πεινώντων ἐν πνεύματι.
Χαῖρε, δι’ ἧς κραταιούμεθα πίστει·
χαῖρε, δι’ ἧσπερ εὐχαῖς σου βιοῦμεν.
Χαῖρε, Κόρη πανάφθορε.
Ὦ θεόσοφε κόρη, ἡ σοφὴ καὶ παρθένος, τοῦ Χριστοῦ μου ἡ νύμφη καὶ Μάρτυς (γ΄), ἡ ἁγνὴ καὶ καλὴ ἀληθῶς, τὸν ὡραῖον ποθοῦσα καὶ εὑροῦσα δὴ γλυκεῖαν ὅψιν, πρέσβευε ἵνα ᾄδωμεν ἐκβοῶντες·
Ἀλληλούϊα.

Θεοφάνειες και Θεοφάνεια

Υπό Αρχ. Παύλου Δημητρακοπούλου

Θεοφάνεια, (από το Θεός και φαίνω=φανερώνω, αποκαλύπτω), είναι η φανέρωση, η αποκάλυψη του Θεού στον άνθρωπο. Ο Θεός φανερώνει τον εαυτόν του και το θέλημά του στον άνθρωπο, διότι ο άνθρωπος, ο μεταπτωτικός άνθρωπος, αδυνατεί να ανακαλύψει με τις ιδικές του διανοητικές και πνευματικές δυνάμεις τον Θεόν, αδυνατεί να έρθει σε κοινωνία με τον Θεόν. Βέβαια ο Θεός δεν έπλασε εξ' αρχής έτσι τον άνθρωπο. Οι πρωτόπλαστοι προ της πτώσεως βρισκόταν σε κατάσταση συνεχούς θεωρίας και κοινωνίας με τον Θεόν. Όπως παρατηρεί ο Μέγας Αθανάσιος, ο Θεός έδωσε στον Αδάμ «της ιδίας αϊδιότητος έννοιαν και γνώσιν», έτσι ώστε με την δύνα-μη της Χάριτος του Θεού «αγάλληται και συνομιλεί τω θείω», δηλαδή να χαίρεται και να συνομιλεί με τον Θεόν. Έχων δε την ψυχήν του καθαράν και αμόλυντον από κάθε αμαρτία «κατετρύφα αυτής κατά πρόσωπον της θείας εμφανείας», δηλαδή απολάμβανε την παρουσίαν του Θεού πρόσωπον προς πρόσωπον. Τα πράγματα όμως στη συνέχεια άλλαξαν. Μετά την παράβαση της εντολής του Θεού οι πρωτόπλαστοι απώλεσαν πλέον την Χάρη του Θεoύ, εστερήθησαν του ενδύματος της αφθαρσίας και της απαθείας, εσκοτίσθη ο νούς και κατέστη πλέον ανίκανος να θεωρεί τον Θεόν και να βρίσκεται σε κοινωνία μαζί του. Αυτή δε η κατάσταση του σκοτισμού και της πνευματικής νεκρώσεως μετεδόθη ωσάν κληρονομική αρρώστια σ' όλους τους απογόνους του Αδάμ, σ' όλο το ανθρώπινο γένος.

Ωστόσο ο Θεός και μετά την πτώση δεν εγκατέλειψε το πλάσμα του. Όπως παρατηρεί ο ΜέγαςΒασίλειος σε μία ευχή της Θείας Λειτουργίας του «Ού γαρ απεστράφης το πλάσμα σου εις τέλος, ό εποίησας αγαθέ, ουδέ επελάθου έργου χειρών σου, αλλ' επεσκέψω πολυτρόπως διά σπλάγχνα ελέους σου. Προφήτας εξαπέστειλας, εποίησας δυνάμεις διά των αγίων σου, των καθ' εκάστην γενεάν ευαρεστησάντων σοι. Ελάλησας ημίν διά στόματος των δούλων σου των προφητών, προκαταγγέλων ημίν την μέλλουσαν έσεσθαι σωτηρίαν». Οι «επισκέψεις» του Θεού, για τις οποίες εδώ γίνεται λόγος, σε εκλεκτούς άνδρες της Παλαιάς Διαθήκης, Προφήτες και Πατριάρχες, και οι «δυνάμεις»,

Η αξία της σιωπής

Στο λόφο του Ταιζέ, τρείς φορές τη μέρα, όλα σταματούν: η εργασία, οι βιβλικές μελέτες, οι ανταλλαγές απόψεων. Οι καμπάνες καλούν όλους στην εκκλησία για προσευχή. Εκατοντάδες, και καμιά φορά χιλιάδες νέοι από πολύ διαφορετικά μέρη του κόσμου, προσεύχονται και ψέλνουν με τους αδελφούς της Κοινότητας. Διαβάζουμε τη Βίβλο σε πολλές γλώσσες. Στο μέσον κάθε κοινής προσευχής, ένα μεγάλο διάστημα σιωπής είναι μια μοναδική στιγμή συνάντησης με το Θεό.

Σιωπή και προσευχή

Εάν επιτρέψουμε να μας καθοδηγήσει το πιο αρχαίο βιβλίο προσεχής, οι βιβλικοί Ψαλμοί, βρίσκουμε δύο κύρια είδη προσευχής, από τη μια πλευρά το θρήνο και την έκκληση για βοήθεια, και από την άλλη την ευχαριστία και τον έπαινο. Πιο συγκαλυμμένο υπάρχει ένα τρίτο είδος προσευχής, ούτε ικετευτικό ούτε εμφανώς δοξαστικό. Ο Ψαλμός 131 π.χ. δεν είναι παρά ηρεμία και εμπιστοσύνη: «Είν’ η ψυχή μου ησυχασμένη και ήρεμη… Έλπιζε Ισραήλ στον Κύριο, από τώρα και παντοτινά!»
Κάποιες φορές η προσευχή σωπαίνει, αφού μια ήρεμη επικοινωνία με το Θεό μπορεί να μην χρειάζεται τα λόγια. «Είν’ η ψυχή μου ησυχασμένη και ήρεμη, σαν βρέφος θηλασμένο στη μάνα του κοντά… είν’ η ψυχή μου σαν το βρέφος το χορτάτο». Σαν το μωρό το θηλασμένο που σταμάτησε να κλαίει, έτσι μπορεί να είναι η ψυχή μου στη παρουσία του Θεού. Τότε η προσευχή δεν έχει ανάγκη τις λέξεις, ίσως ούτε και τις σκέψεις.
Πώς να κατορθώσουμε να ζήσουμε την εσωτερική σιωπή; Κάποιες φορές σιωπούμε, αλλά μέσα μας, συζητούμε έντονα, αντιμετωπίζοντας φανταστικούς αντιπάλους η παλεύοντας με τον ίδιο μας τον εαυτό. Το να κρατήσουμε τη ψυχή μας σε γαλήνη προϋποθέτει ένα είδος απλότητας: «δεν ασχολούμαι με τίποτε το πολύ μεγάλο ούτε το άπιαστο για μένα». Σωπαίνω σημαίνει ότι αναγνωρίζω ότι οι έγνοιες μου δεν μπορούν να κάνουν σπουδαία πράγματα. Σωπαίνω σημαίνει ότι αφήνω στο Θεό οτιδήποτε ξεπερνά τις ικανότητές μου. Μια στιγμή σιωπής, ας είναι και πολύ μικρής διάρκειας, είναι σαν μια ξεκούραση, μια παύση, μια ανακωχή από τις έγνοιες.
Η ανησυχία των σκέψεών μας μπορεί να συγκριθεί με τη τρικυμία που τάραξε τη βάρκα των μαθητών στη λίμνη της Γαλιλαίας ενώ ο Ιησούς κοιμόταν. Και σε μας συμβαίνει να είμαστε αναστατωμένοι, αγχωμένοι, ανίκανοι να ησυχάσουμε, Ο Χριστός όμως μπορεί επιδέξια να μας βοηθήσει. Όπως επιτίμησε τον αέρα και τη θάλασσα και «επήλθε μεγάλη ηρεμία», έτσι μπορεί να ηρεμήσει τη καρδιά μας όταν είναι ανήσυχη από το φόβο και τις έγνοιες (Μκ 4).
Σωπαίνοντας, εναποθέτουμε την ελπίδα μας στο Θεό. Ένας ψαλμός υποδεικνύει ότι η σιωπή είναι επίσης ένα είδος δοξολογίας. Στον Ψαλμό 65 διαβάζουμε: «Ύμνος σου ταιριάζει, Θεέ». Αυτή είναι η ελληνική μετάφραση, αλλά το εβραϊκό κείμενο λέει: «Η σιωπή είναι για σένα ύμνος, ω Θεέ.» Όταν σταματούν τα λόγια και οι σκέψεις, ο Θεός υμνείται μέσα στη σιωπηλή κατάπληξη και το θαυμασμό.

Ο λόγος του Θεού : βροντή και σιωπή

Ο προφήτης Μωυσής λύνει το σανδάλι του μπροστά από τη Φλεγόμενη Βάτο

Χρονολογία: μέσα 6^ου αιώνα

Υλικό: Ψηφιδωτό

Διαστάσεις: -

Δημιουργός: Άγνωστος

Προέλευση: Σινά, Μονή Αγίας Αικατερίνης

Πηγή: Σινά, Οι Θησαυροί της Ι. Μονής Αγίας Αικατερίνης, (γεν. εποπτεία Κων/νος Μανάφης),Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα, 1990.

 

Περιγραφή:

Ο Μωυσής θα πρέπει να θεωρηθεί ως πρόδρομος του Χριστού, του Μεσσία. Όπως ό Μωυσής έδωσε το Νόμο της Παλαιάς Διαθήκης, έτσι και ο Χριστός έδωσε το Νόμο της Νέας. Και αυτός είναι ό λόγος, που η επιλογή των δύο σκηνών με τον Μωυσή για τη διακόσμηση του Ιερού δεν περιορίζεται στο Σινά, αλλά απαντά, την ίδια εποχή, στο Ιερό του Αγίου Βιταλίου της Ραβέννας. Η εμφάνιση του Θεού στον Μωυσή είναι μία Θεοφάνεια, ακριβώς όπως και η Μεταμόρφωση, και με την έννοια αυτή οι σκηνές του Μωυσή προαγγέλλουν τυπολογικά ένα γεγονός στη ζωή του Χριστού. Ενώ όμως στην Παλαιά Οικονομία ούτε ο Μωυσής ούτε ο Ηλίας μπόρεσαν να ατενίσουν το πρόσωπο του Θεού, και μόνο τη φωνή Του άκουσαν, στο όρος Θαβώρ οι δύο προφήτες θεάθηκαν τον Θεό με τη Μεταμόρφωση του Χριστού. Προφανώς, οι δύο σκηνές του Μωυσή αναφέρονται τόσο στο τοπογραφικό όσο και στο τυπολογικό νόημα. Με αυτά τα έξι επίπεδα νοημάτων, εσχατολογικό, δογματικό, λειτουργικό, τοπογραφικό, τυπολογικό και αυτοκρατορικό. Ένα από τα μεγάλα κατορθώματα του καλλιτέχνη, που είχε αναλάβει την ευθύνη της εκτέλεσης, ήταν η δημιουργία μιας σαφούς και ισορροπημένης σύνθεσης, για ένα τόσο περίπλοκο περιεχόμενο, που το ουσιώδες νόημά της θα αντιλαμβανόταν ο θεατής αμέσως. Ο επικεφαλής του εργαστηρίου διέθετε εκπληκτική ευκολία για τη διαφοροποίηση των επιπέδων φυσικής πραγματικότητας. Στην περίπτωση των θείων μορφών απέφυγε την απόδοση κάθε ανθρώπινης συγκίνησης, ενώ οι ανθρώπινες μορφές έχουν μεγάλη ποικιλία εκφράσεων, που φθάνουν από την ηρεμία και την αυτοπεποίθηση ως το μεγαλειώδες πάθος. Αύτηη δύναμη έκφρασης συνδυάζεται με τη λεπτότητα της εκτέλεσης. Το κάθε ένδυμα, όταν το βλέπει κανείς από απόσταση, προξενεί την εντύπωση σχεδόν του μονόχρωμου, ενώ από κοντά αποκαλύπτει μεγάλη ποικιλία των λεπτών σκιάσεων. Ό,τι φαίνεται ως μαύρη κόμη ή μελανή χωριστική γραμμή ενός ενδύματος, στην πραγματικότητα είναι βαθύ πορφυρό, που «ξανοίγει» κατά διαστήματα, με τη χρήση μεμονωμένων ψηφίδων σε βαθύ γαλαζοπράσινο χρώμα και ψηφίδων σε χρώμα ήλεκτρου.

Μωυσής ο Θεόπτης (4 Σεπτεμβρίου)

by Χαράλαμπος Τσαβδαρίδης

Γεννήθηκε στην Αίγυπτο σε μια εποχή κατά την οποία είχε νομοθετηθεί η θανάτωση των αρσενικών παιδιών των Εβραίων. Έζησε, γιατί έτσι το θέλησε ο Θεός. Η μητέρα του για να τον σώση από τον θάνατο, τον ξάπλωσε μέσα σε ένα καλάθι, που το άλειψε με πίσσα για να μη βουλιάζη, και τον άφησε σε ένα ποτάμι. Εκεί τον βρήκε η κόρη του Φαραώ και επειδή της έκανε εντύπωση η χαρούμενη όψη του, θέλησε να τον υιοθετήση και τον έδωσε σε κάποια Εβραία να της τον μεγαλώση. Ο Θεός οικονόμησε έτσι τα πράγματα ούτως ώστε να βρεθή στην αγκαλιά της μητέρας του και να θηλάζη το μητρικό γάλα. Όταν μεγάλωσε, αρνήθηκε να ονομάζεται γιός της κόρης του Φαραώ. Περιφρόνησε τα πλούτη, τις αμαρτωλές ηδονές και την ψεύτικη ανθρώπινη δόξα και προτίμησε να συγκακουχείται με τον λαό του Θεού.

Ο Θεός του έδειξε, στην έρημο, το θαύμα της φλεγομένης και μη κατακαιομένης βάτου, όπου του αποκάλυψε ότι είναι ο Ών, και στην συνέχεια τον κάλεσε να γίνη ηγέτης του λαού του και να τον οδηγήση από την Αίγυπτο, την χώρα της δουλείας, στην γη της επαγγελίας. Αυτός από ταπείνωση αρνήθηκε γιατί ήταν ισχνόφωνος, δηλαδή είχε αδύνατη φωνή, και βραδύγλωσσος. Όμως ο Θεός τον εξέλεξε γιατί είχε άλλα μεγαλύτερα χαρίσματα, όπως υπακοή, προσευχή, υπομονή, δικαιοσύνη, θυσιαστική αγάπη κ.λ.π., που καταξιώνουν έναν αληθινό ηγέτη.

Ήταν ηγέτης ενός λαού “σκληροτράχηλου και απερίτμητου”, δυσκολοκυβέρνητου, που ευεργετήθηκε τα μέγιστα από τον Θεό και από τον ίδιο (τόν Μωϋσή), που όμως εύκολα λησμονούσε τις ευεργεσίες και πολύ συχνά στρεφόταν εναντίον των ευεργετών του. Αλλά ο Μωϋσής κάθε φορά που γκρίνιαζε ο λαός και αγανακτούσε, δεν προσπαθούσε να καταπραΰνη την οργή του με ψεύτικες υποσχέσεις, ούτε προσπαθούσε να βρη “λογικές λύσεις”, αλλά στρεφόταν στον Θεό και με πύρινη προσευχή ζητούσε από Αυτόν την λύση. Και ο Θεός τον κατηύθυνε πάντα και την κατάλληλη στιγμή έδινε την πρέπουσα λύση στο προβλημα. Η προσευχή του Μωϋσή ήταν δυνατή, πύρινη, γιατί γινόταν με καθαρότητα καρδιάς, πόνο ψυχής και με μεγάλη αγάπη για τον λαό. Παρ’ όλο που εξωτερικά δεν ακουγόταν, εν τούτοις ενώπιον του Θεού ανέβαινε ως βοή, που ανάγκασε τον Θεό να ερωτήση: “Τί βοάς προς με;”. Δηλαδή τί θέλεις και φωνάζεις;

Ἡ Μονὴ Σινᾶ στὸν κόσμο

Ἡ Ἱερὰ Μονὴ τοῦ ὄρους Σινᾶ, περισσότερο γνωστὴ καὶ ὡς Μονὴ τῆς ἁγίας Αἰκατερίνης, καθιέρωσε ἀνὰ τοὺς αἰῶνες ἕνα πνεῦμα ἐμπιστοσύνης καὶ εἰλικρινείας κατὰ τὴν συνεργασία της μὲ τὶς διάφορες Ἀρχὲς ποὺ ἔχουν διοικήσει τὴν περιοχὴ τοῦ Σινᾶ, οἱ ὁποῖες μὲ τὴν σειρά τους σέβονταν πάντοτε τὴν πνευματική της ἀκτινοβολία καὶ ἐπικύρωναν τὴν ἀρχαιοπαράδοτη τάξη καὶ παράδοσή της, ὅπως αὐτὴ διαμορφώθηκε σταδιακὰ στὸ πέρασμα τῶν 18 αἰώνων τοῦ βίου της.

Ὁ ἱδρυτὴς τοῦ Ἰσλὰμ Μωάμεθ, οἱ Ἄραβες χαλῖφες, οἱ Τοῦρκοι σουλτάνοι καὶ μεγάλοι Εὐρωπαῖοι ἡγέτες ὅπως ὁ Ναπολέων Βοναπάρτης ἔθεσαν τὴν Μονὴ ὑπὸ τὴν προστασία τους, διαφυλάσσοντάς την ἀλώβητη ἀπὸ σοβαρὲς καταστροφὲς καὶ λεηλασίες σὲ ὅλη τὴν μακρόχρονη ἱστορία της.

Ἐδῶ καὶ δύο αἰῶνες συνεργάζεται ἁρμονικὰ μὲ τὶς Ἀρχὲς τοῦ Αἰγυπτιακοῦ κράτους, μὲ τὶς ὁποῖες ἐπιλύει τὰ ἀνακύπτοντα προβλήματα. Παράλληλα, συνεργαζόμενη μὲ τοὺς ἐκπροσώπους τῆς τοπικῆς Αὐτοδιοίκησης καὶ τῆς ἀρχαιολογικῆς Ὑπηρεσίας, συντρέχει πάντοτε στὴν προώθηση καὶ διευθέτηση ὅλων τῶν τοπικῶν πολιτιστικῶν ἢ οἰκολογικῶν ζητημάτων, καθὼς ἐπίσης καὶ τῶν προβλημάτων διαβιώσεως τῶν Βεδουΐνων κατοίκων τοῦ Σινᾶ.

Τὸ 2003 ἡ Διεθνὴς κοινότητα διὰ τῆς UNESCO ἐνέταξε τὴν Ἱερὰ Μονὴ Σινᾶ μὲ ὅλα τὰ κινητὰ καὶ ἀκίνητα μνημεῖα της, καθὼς καὶ τὴν εὐρύτερη περιοχή της, στὸν κατάλογο τῶν Μνημείων τῆς Παγκόσμιας Πολιτιστικῆς Κληρονομιᾶς.

Ἀπὸ ὅλη τὴν γῆ, προστρέχουν στὴν Μονὴ τοῦ Σινᾶ ἀνὰ τοὺς αἰῶνες ἕως σήμερα, ἁπλοῖ ἄνθρωποι, μεγάλοι ἡγέτες, ἢ ἀναχωρητές. Οἱ Βεδουΐνοι κάτοικοι τῆς περιοχῆς τὴν αἰσθάνονται μαζὶ μὲ τὴν ἁγία Αἰκατερίνα ὡς τοὺς μεγάλους τους προστάτες. Ἡ Μονὴ συνεχίζει σταθερὰ τὴν διακονία της μέσα στὸν χρόνο, ἀποτελώντας σημεῖο ἀναφορᾶς πιστῶν ὄχι μόνο τοῦ Χριστιανισμοῦ, ἀλλὰ καὶ τοῦ Ἰουδαϊσμοῦ καὶ τοῦ Ἰσλάμ.

ΣΙΓΙΛΛΙΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΓΑΒΡΙΗΛ

Γαβριὴλ τοῦ Δ΄, Σιγίλλιον περὶ τῶν προνομίων καὶ τῆς διοικήσεως τοῦ Σινᾶ (1782)

Πολλάκις δὲ καὶ τὰ καλῶς ἔχοντα, καὶ παγίως ἀπ᾿ ἀρχῆς πεπηγότα, καὶ ἐν διαμονῇ καὶ ἑδραιότητι καὶ δυσμετακινήτῳ καταστάσει πρὸ ἀμνημονεύτων χρόνων διατελέσαντα, ἢ ὑπονοηθείσης, ἢ καὶ λαληθείσης ἐν μέρει μετακινήσεώς τινος οὐκ εὐλόγου, πλείονος καὶ στερεωτέρας ἀσφαλείας, καὶ νεωτέρας ἐπισυστάσεως καὶ κατοχυρώσεως ἀξιοῦται κατὰ προμήθειαν ὑπὸ τῆς Ἐκκλησιαστικῆς ἰσχύος τε καὶ μεταγειότητος, καὶ οὑτωσὶ ἐπιστημόνων εἰς διαδοχὰς αἰώνων διὰ τῆς γραφῆς παραπέμπεται, τῆς ἀρχαίας ἕδρας καὶ στάσεως ὑπὸ τῶν φιλοκαίνων οὐ ρᾳδίως ἐξοικιζόμενα· εἰ μὴ γὰρ τοῦτο ἐγένετο παρὰ τῶν εἰληφότων προστασίαν κοινῶν πραγμάτων, οἷς τοῦ δικαίου πρὸ πάντων φροντίς, καὶ πᾶν τὸ ἀρχαιότητι διαφέρον αἰδέσιμον κρίνεται, ἦν ἰδεῖν τῷ βουλομένῳ τὰ πάντα ἀσυστάτως φερόμενα, καὶ πρὸς τὸ δοκοῦν ἑκάστῳ ἀείποτε μεθελκόμενα, καὶ τάξιν μεταβάλλοντα συνεχῶς, καὶ τῆς διὰ τε Βασιλικῶν θεσπισμάτων, καὶ τακτικῶν ἀρχαιοτάτων Ὑποτυπώσεων ἐν πίναξιν ἱεροῖς ἐπιβραβευθείσης αὐτοῖς ἐλευθερίας, καὶ τῶν σεμνῶν καὶ γεραρῶν προνομίων ἄρδην ἐκπίπτοντα· ὅπερ οὐ δίκαιον πάντως οὔτε νόμιμον.

Ἐπειδὴ τοιγαροῦν καὶ τὰ κατὰ τὴν Ἱερὰν καὶ βασιλικὴν Μονὴν τοῦ Σιναίου Ὄρους, καὶ τὴν ἐν αὐτῇ Ἀρχιεπισκοπήν, συνηνωμένα μὲν εἰσὶν ἀνέκαθεν, ὥστε τὸν ἐν αὐτῇ Ἀρχιερατεύοντα καὶ Ἀρχιεπίσκοπον ἅμα καὶ Ἡγούμενον καὶ εἶναι, καὶ λέγεσθαι, καὶ παρ᾿ αὐτοῦ τε καὶ τῶν Πατέρων φιλαλλήλως διοικεῖσθαι τὰ τῆς Μονῆς ταύτης καὶ διεξάγεσθαι, ἐλευθέρα μὲν τοι διετέλεσε τὰ κατὰ τὴν Μονὴν καὶ Ἀρχιεπισκοπὴν ταύτην ᾀεί, καὶ οὐ κατηνέχθη ποτὲ παρά τινος Θρόνου Πατριαρχικοῦ εἰς ὑποταγὴν καὶ δουλαγωγίαν, κατὰ τὰ εἰς χεῖρας αὐτῶν πρεσβυγενῆ Πατριαρχικὰ Συνοδικὰ Γράμματα· ἤδη δέ, ἐπείπερ ἔφθασεν ἐξενεχθῆναι φήμη τις τοιαύτη διάκενος, ὅτι δῆθεν συνενωθήσεται ἡ Μονὴ καὶ Ἀρχιεπισκοπὴ αὕτη τῷ Ἁγιωτάτῳ Πατριαρχικῷ Θρόνῳ τῆς Ἀλεξανδρείας, φρίκης ἀνάμεστοι γεγονότες ἐπὶ τῷ παραδόξῳ τούτῳ ἀκούσματι, καὶ ἅμα ἀγωνίᾳ συσχεθέντες δεινῇ καὶ οὐ φορητὸν τὸ πρᾶγμα ἡγησάμενοι οἱ ἐκεῖσε Ὁσιώτατοι Πατέρες, οἱ ἐν τῇ Μονῇ ταύτῃ κατὰ τὴν ἀπόκροτον Ἀραβίαν ἐντυγχάνοντες, ὡς ἀληθῶς, τῷ Θεῷ, μεταπέμπτους ἐποιήσαντο πανταχόθεν ἄνδρας τῷ ὄντι πρεσβύτας καὶ πολιούς, τόν τε κὺρ Ἰωακείμ, τὸν κὺρ Γεράσιμον, καὶ τὸν κὺρ Παρθένιον μοναχόν, τοὺς ἐκ τῆς Γερουσίας τῆς Συνάξεως τῆς αὐτῆς Μονῆς, εἰς ἀπάντησιν δῆθεν τῆς τοιαύτης διαφημισθείσης ἑνώσεως, καὶ ἐξαπέστειλαν αὐτοὺς διὰ γραμμάτων ἐνταῦθα εἰς Βασιλεύουσαν, οἵτινες καὶ παραστάντες συνάμα τῷ Ἱερωτάτῳ Ἀρχιεπισκόπῳ Σιναίου καὶ Ραϊθοῦ, καὶ Συναδέλφῳ ἡμῶν ἀγαπητῷ κὺρ Κυρίλλῳ ἐνώπιον τῆς ἡμῶν Μετριότητος καὶ πάσης τῆς Ἱερᾶς Ἀδελφότητος, ἐν συνοχῇ καρδίας καὶ λύπης προσήνεγκαν δέησιν λιπαρὰν ἅπαντες μετὰ καὶ τῶν ἐνταῦθα τιμιωτάτων ἐπιτρόπων τοῦ Σιναίου Ὄρους, ἐπὶ τῷ μὴ ἐνδοῦναι τὴν Ἐκκλησίαν εἰς τοιαύτην παραλογωτάτην

ΣΗΜΕΡΙΝΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΚΩΔΙΚΑΣ - ΣΙΝΑ

Στὴν Μονὴ τοῦ Σινᾶ διασώζονται σήμερα μόνον δεκαοκτὼ φύλλα τοῦ Σιναϊτικοῦ Κώδικος, πλήρη ἢ σὲ σπαράγματα. Τὸ μεγαλύτερο τμῆμα τοῦ κώδικα εὑρίσκεται στὸ Βρεταννικὸ Μουσεῖο (Brit. Mus. Addit. 43725), 43 φύλλα στὴν Πανεπιστημιακὴ Βιβλιοθήκη τῆς Λειψίας, ἐνῶ μικρότερα σπαράγματα στὴν Ρωσσικὴ Ἐθνικὴ Βιβλιοθήκη στὴν Πετρούπολη. Ὅλα αὐτὰ ἀπεσπάσθηκαν ἐπὶ δανεισμῷ στὰ 1844 καὶ 1859 ἀπὸ τὸν Γερμανὸ μελετητὴ Κ.Tischendorf, ἀλλὰ οὐδέποτε ἐπεστράφησαν. Σὲ ὅλες τὶς περιπτώσεις ἡ Μονὴ Σινᾶ ἐμμένει τεκμηριωμένα καὶ σταθερὰ στὴν κυριότητά της ἐπὶ τῶν τμημάτων αὐτῶν τοῦ «Σιναϊτικοῦ» Κώδικος, καθὼς ἐλλείπουν τὰ νομιμοποιητικὰ στοιχεῖα τῆς ἀποκτήσεώς τους ἀπὸ τοὺς νέους κατόχους.

ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΡΕΥΝΑ ΚΩΔΙΚΑΣ ΣΙΝΑ

Ἡ πρώτη σοβαρὴ ἀπόπειρα ἔρευνας πάνω στὴν περιπέτεια τοῦ Σιναϊτικοῦ Κώδικος ἀπὸ τὸ 1844 ὣς τὸ 1870, πραγματοποιήθηκε ἀπὸ τὸν Ševčenko τὸ 1964, μὲ τὸ σημαντικὸ ἄρθρο του: New documents on Constantine Tischendorf and Codex Sinaiticus^[i], βασισμένο κυρίως σὲ ὑλικὸ ἀπὸ τὰ Ἀρχεῖα τῆς Μονῆς τοῦ Σινᾶ.

Κατὰ τὰ ἔτη 2003 – 2006 διενεργήθησαν ἐνδελεχεῖς ἔρευνες στὸ Κρατικὸ Ἱστορικὸ Ἀρχεῖο τῆς Ἁγίας Πετρούπολης καὶ στὸ Ἀρχεῖο τοῦ Ὑπουργείου Ἐξωτερικῶν τῆς Ρωσσικῆς Αὐτοκρατορίας στὴν Μόσχα ἀπὸ τὴν Α. Zacharova, ἀναπληρώτρια καθηγήτρια στὸ Κρατικὸ Πανεπιστήμιο Lomonosov τῆς Μόσχας. Τὸ ἐμπεριστατωμένο ἄρθρο της στὸ Montfaucon^[ii] συνοδεύτηκε ἀπὸ πολλὰ ἄγνωστα ἔγγραφα τῶν Ρωσσικῶν Διπλωματικῶν Ἀρχείων καὶ προσέφερε μιὰ νέα καὶ λεπτομερὴ ἀναθεώρηση, φέρνοντας στὸ φῶς ἔγγραφα ὅπως τὴν Πράξη Δωρεᾶς τοῦ Νοεμβρίου 1869.

Παράλληλες ἔρευνες διενεργήθησαν στὰ Ἀρχεῖα τῆς Μονῆς τοῦ Σινᾶ καὶ τοῦ Μετοχίου της στὸ Κάιρο ἀπὸ λόγιους Σιναΐτες, τὸν Ἀρχιεπίσκοπο Σινᾶ Δαμιανό, τὸν βιβλιοθηκάριο τῆς Μονῆς ἱερομόναχο Ἰουστῖνο καὶ ἄλλους Πατέρες, καθὼς καὶ ἀπὸ τὴν ἐπιστημονικὴ ὁμάδα τοῦ Ἱδρύματος Ὅρους Σινᾶ ὑπὸ τὸν καθηγητὴ Π. Νικολόπουλο καὶ τὸν Δρ. Ν. Φύσσα. Τὰ ἀνέκδοτα ἔγγραφα ποὺ ἐντοπίσθηκαν ἔχουν διαφωτίσει τὶς δραματικὲς γιὰ τὴν Μονὴ τότε συνθῆκες καὶ τοὺς χυδαίους ἐκβιασμοὺς ποὺ ὑπέστη, οἱ ὁποῖοι εἶχαν ὡς ἀποτέλεσμα, παρὰ τὴν περὶ τοῦ ἀντιθέτου ἐπιθυμία της, τὴν μὴ ἐπιστροφὴ τοῦ κυρίου σώματος τοῦ χειρογράφου στὴν Σιναϊτικὴ Βιβλιοθήκη μέχρι σήμερα. Πρόκειται κυρίως γιὰ ἐπιστολὲς μεταξὺ τῆς ρωσσικῆς Πρεσβείας στὴν Κωνσταντινούπολη καὶ τοῦ ρωσσικοῦ Προξενείου στὴν Αἴγυπτο, στὶς ὁποῖες, ἐφ᾿ ὅσον δὲν ὑπῆρχε ἀνάγκη γιὰ τὴν χρήση εὐγενικῆς καὶ πολιτικὰ ὀρθῆς διπλωματικῆς γλώσσης, τὰ γεγονότα ἀναφέρονται μὲ τὸ ὄνομά τους.

Ὅλα τὰ νέα στοιχεῖα ποὺ ἔχουν ἔλθει στὸ φῶς, παρουσιάσθηκαν σὲ ἐπιστημονικὲς συναντήσεις στὰ πλαίσια τοῦ προγράμματος ψηφιακῆς ἐπανένωσης τοῦ Σιναϊτικοῦ Κώδικος, οἱ ὁποῖες ἔλαβαν χώρα στὴν Βρεττανικὴ Βιβιλιοθήκη (Λονδίνο, 6-7 Ἰουλίου 2009) καὶ στὴν Ρωσσικὴ Ἐθνικὴ Βιβλιοθήκη (Πετρούπολη, 12-13 Νοεμβρίου 2009). Προσεχῶς ἀναμένεται ἡ πλήρης ἔκδοση τοῦ σχετικοῦ ἀρχειακοῦ συνόλου τῆς Μονῆς.

Ὁ Ν. Φύσσας συνέταξε ἐμπεριστατωμένο ἄρθρο γιὰ τὴν περιπέτεια τοῦ Κώδικα, περίληψη τοῦ ὁποίου ἀποτελεῖ τὸ ἀκολουθοῦν.

[i] Ševčenko, ‘New Documents on Constantine Tischendorf and the Codex Sinaiticus,’ Scriptorium, 18 (1964), pp. 55-80. Ὡστόσο, φαίνεται ὅτι δὲν εἶχε στὴν διάθεσή του ὅλο τὸ ὑλικό.

[ii] Zakharova, Istorija priobretenija Sinajskoj Biblii Rossiej v svete novych dokumentov iz Rossijskich Archivov, in Montfaucon. Études de paléographie, de codicologie et de diplomatique (Moscow/St Petersburg, 2007), pp. 209-66, Ἡ ἀγγλικὴ μετάφραση εἶναι διαθέσιμη στὴν ἠλεκτρονικὴ διεύθυνση: <http://www.nlr.ru/eng/exib/CodexSinaiticus/zah> [accessed 13 February 2014].

Η ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΑ ΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ- ΣΙΝΑ

Ἡ Πρώτη Ἀφαίρεση

Οἱ Μονὲς τῆς καθ᾿ ἡμᾶς Ὀρθοδόξου Ἀνατολῆς ὑπῆρξαν ἀνέκαθεν –πέραν τῶν ἄλλων– καὶ οἱ μόνοι, ἴσως, τόποι διαφυλάξεως ἀρχαίων χειρογράφων καὶ γενικῶς ἀρχαίου πνευματικοῦ πολιτισμοῦ. Διὰ τοῦτο καὶ παραμένουν μέχρι σήμερα, παρὰ τὶς συστηματικὲς λεηλασίες ποὺ ὑπέστησαν ὑπὸ δυσμενεῖς συνθῆκες ἀπὸ «θαυμαστὲς» τοῦ πολιτισμοῦ αὐτοῦ, τὰ κατ᾿ ἐξοχὴν θησαυροφυλάκιά του.

Τὸ πνεῦμα λαφυραγωγήσεως τῶν θησαυρῶν τῆς Ἀνατολῆς ἀπὸ τὸ ὁποῖο διακατέχονταν πολλὲς ἐπιστημονικὲς ἀποστολὲς τῆς ἐποχῆς, εἶχε ὡς ἀποτέλεσμα ἀρχικὰ τὴν λαθραία ἀφαίρεση φύλλων ἢ σπαραγμάτων τοῦ Κώδικος. Ἔτσι, 43 φύλλα ἀποσπάστηκαν τὸ 1844 ἀπὸ τὸν θεολόγο K. Tischendorf καὶ μετακινήθηκαν στὴν Λειψία, ἐνῶ μικρότερα σπαράγματα τοῦ χειρογράφου μετεφέρθησαν στὴν Ρωσσία ἀπὸ τὸν Ἀρχιμανδρίτη Πορφύριο Uspenskij.

Συχνὰ ἀναφέρεται ὁ μύθος τὸν ὁποῖο ἔπλασε ὁ Tischendorf γιὰ νὰ δικαιολογήσει τὴν ἁρπαγή του, ὅτι δῆθεν τὸ χειρόγραφο ἦταν παρατημένο σὲ ἕνα καλάθι ἢ ὅτι οἱ Μοναχοί χρησιμοποιοῦσαν ὡς προσάναμμα τὰ φύλλα του. Παρόμοια καλάθια σώζονται σήμερα στὴν Μονὴ καὶ εἶναι ἐκεῖνα στὰ ὁποῖα ἀπὸ τοὺς ἀρχαίους χρόνους φυλάσσονταν παραδοσιακὰ τὰ εἰλητάρια, ἀπεικονισμένα σὲ πάμπολλες εἰκόνες καὶ χειρόγραφα, ἐνῶ, φυσικά, εἶναι γνωστὸ πὼς ἡ περγαμηνὴ –τὸ δέρμα– δὲν καίγεται.  Μὲ τὴν ἀνακάλυψη τῶν νεοευρεθέντων χειρογράφων εὑρέθησαν φυλαγμένα ὄχι μόνον φθαρμένα ἢ ἀποσπασμένα φύλλα τοῦ Σιναϊτικοῦ Κώδικος, ἀλλὰ καὶ στοιχεῖα τὰ ὁποῖα τεκμηριώνουν τὴν παράδοση συντηρήσεως τῶν χειρογράφων ἡ ὁποία ὑφίστατο στὴν Μονή.

Ὁ Tischendorf ἦταν ἕνα παιδὶ τῆς ἐποχῆς του. Τὰ ταξίδια του στὴν Ἀνατολὴ ὑπῆρξαν σ᾿ ἕνα βαθμὸ μιὰ ἄγρα χειρογράφων γιὰ τὶς Δυτικὲς βιβλιοθῆκες, μερικὰ τῶν ὁποίων ἐπώλησε ὁ ἴδιος.

Ὁ Tischendorf ἐκ μέρους τῶν Ρώσσων

Ὁ Ševčenko συνοψίζει στὸ ἄρθρο του τὸν ρόλο τοῦ Tischendorf στὴν ἀφαίρεση τοῦ κυρίου τμήματος τοῦ κώδικα ὑπὲρ τῆς Ρωσσίας στὰ 1859: «... Ὁ Tischendorf, μὲ δική του πρωτοβουλία, ἄρχισε νὰ συμβουλεύει τοὺς Μοναχοὺς νὰ δωρίσουν τὸ χειρόγραφο στὸν Ρῶσσο κυβερνήτη. Ἡ δωρεά, ὑπαινισσόταν, θὰ ἀνταμειβόταν μὲ αὐτοκρατορικὴ γενναιοδωρία … Οἱ Μοναχοὶ δὲν ἀπέρριψαν μονομιᾶς τὴν συμβουλὴ τοῦ Tischendorf. Δύναται νὰ ὑποθέσει κανεὶς ὅτι στὶς προκαταρκτικὲς αὐτὲς συζητήσεις τους ὑποσχέθηκαν, λιγότερο ἢ περισσότερο σαφῶς, νὰ ἀκολουθήσουν ἐκείνη τὴν πρόταση … Ἀλλὰ ἀκόμη καὶ ἂν εἶχε πραγματοποιηθεῖ ἀναμφίβολα μιὰ συγκατάθεση σ᾿ αὐτὸ τὸ σημεῖο, οὐδέποτε ἐπισημοποιήθηκε γραπτῶς».^[1]

Ὁ Tischendorf στὴν συνέχεια προσεκόμισε στὸ Σινᾶ μιὰ συστατικὴ ἐπιστολὴ τοῦ Πρίγκιπα Lobanov, Πρέσβη τῆς Ρωσσίας στὸν Σουλτᾶνο. Στὴν ἐπιστολή του, ὁ Lobanov ἀνέφερε ὅτι ἦταν ὁ Tischendorf  «ποὺ τὸν διεφώτισε σχετικῶς μὲ τὴν εὐγενῆ πρόθεση τῶν Μοναχῶν νὰ δωρίσουν τὸ χειρόγραφο στὴν Ρωσσία».^[2]

ΜΕΤΟΧΙ ΤΟΥ ΚΑΪΡΟΥ

Ἡ παρουσία τοῦ Μετοχίου τοῦ Καΐρου εἶναι ἀρκετὰ παλαιά, καθώς αὐτὸ ἦταν ἀπαραίτητο γιὰ τὴν διαμονὴ τῶν Σιναϊτῶν Πατέρων ἢ τοῦ Ἀρχιεπισκόπου, ὁσάκις μετέβαιναν ἐκεῖ προκειμένου νὰ διευθετηθοῦν θέματα τῆς Μονῆς μὲ τὶς Ἀρχὲς κατὰ τὴν περίοδο τῆς Ὀθωμανικῆς κυριαρχίας. Μάλιστα μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου, ὁ ἑκάστοτε Ἀρχιεπίσκοπος Σινᾶ καθιερώθηκε νὰ παραμένει τὸν περισσότερο χρόνο ἐκεῖ παρὰ στὴν Μονή. Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸν θεσμοθετήθηκε καὶ τὸ ἀξίωμα τοῦ Δικαίου, ὁ ὁποῖος μέχρι σήμερα ἐπέχει στὴν Μονὴ θέση Ἡγουμένου κατὰ τὴν ἀπουσία τοῦ Ἀρχιεπισκόπου.

Μέχρι τὸ 1653 ἡ θέση τοῦ Μετοχίου ἦταν στὴν περιοχὴ Τζουβανία (=ἔσω) τοῦ Παλαιοῦ Καΐρου, ἐνῶ τώρα στὴν περιοχὴ Midan el Daher. Τὸ κυρίως Μετόχι συνίσταται ἀπὸ ἕνα εὐμεγέθες νεοκλασσικὸ συγκρότημα μὲ ἐσωτερικὸ αἴθριο, στὸ ὁποῖο εἶναι ἐνσωματωμένος ὁ Ναὸς τῆς ἁγίας Αἰκατερίνης, ἡ ἀξιόλογη Βιβλιοθήκη κ.ἄ. Κατὰ τὴν περίοδο τοῦ Β΄ Παγκοσμίου πολέμου τὸ Μετόχι χρησίμευσε στὶς συσκέψεις τῆς ἐξόριστης τότε Ἑλληνικῆς Κυβερνήσεως.

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΜΕΤΟΧΙΑ

Ἡ Μονὴ τοῦ ὄρους Σινᾶ ἀνεδείχθη μεῖζον ἐκκλησιαστικὸ κέντρο μὲ ἐπιρροὴ καὶ σημαντικὴ πνευματικὴ προσφορά. Τὰ Σιναϊτικὰ Μετόχια ἐκτὸς τῆς περιοχῆς τοῦ Σινᾶ καὶ τῆς Αἰγύπτου, διατρανώνουν μὲ τὴν παρουσία τους τὴν ἰδιαίτερη εὐλάβεια καὶ ἐκτίμηση τῶν ἀνὰ τὸν κόσμο πιστῶν πρὸς τὴν Μονὴ τοῦ Σινᾶ. Ἡ διασπορά τους εἶναι ἐνδεικτικὴ καὶ ἀποτελεῖ ἕνα ἰδιαίτερο κεφάλαιο τῆς Σιναϊτικῆς Ἱστορίας.

Μιὰ πρόχειρη μνεία στὸ θέμα αὐτὸ δὲν θὰ μποροῦσε νὰ μὴν περιλάβει τὰ Μετόχια τῆς Γαλλίας (στὴν Ρουέν), τῆς Ἰταλίας (Μεσσήνη), τῆς Ἰσπανίας, τῆς Σερβίας, τῆς Γεωργίας, τῆς Συρίας, τοῦ Λιβάνου, τῆς Αἰθιοπίας, τῆς Ἰνδίας (Καλκούτα), τῆς Βεσσαραβίας καὶ τῆς Οὐκρανίας (Κίεβο), τὰ ὁποῖα λειτουργοῦν ὡς πνευματικὰ κέντρα, μὲ ἰδιαίτερη ἄνθηση κατὰ τὸν 18^ο αἰῶνα. Σημαντικὸ ἦταν ἀνέκαθεν τὸ πλῆθος τῶν Μετοχίων στὸν σημερινὸ Ἑλλαδικό, Κυπριακὸ καὶ Μικρασιατικὸ χῶρο. Ἐντυπωσιακὴ ἐπίσης εἶναι ἡ ἀκτινοβολία τοῦ Σινᾶ σὲ ὅλη τὴν Βαλκανικὴ βορείως τῆς σημερινῆς Ἑλλάδος, μὲ παρουσία μεγάλου ἀριθμοῦ Μετοχίων ποὺ ἔφθαναν ἕως τὴν περιοχὴ τῆς Μολδοβλαχίας, οἱ ἡγεμόνες τῆς ὁποίας ἔτρεφαν ἰδιαίτερη εὐλάβεια στὴν Μονὴ τοῦ Σινᾶ.

Τὸ Σιναϊτικὸ Μετόχι τοῦ Χάνδακα στὴν Κρήτη, ἰδιαίτερα κατὰ τὸν 16^ο-17^ο αἰῶνα, ἀναδεικνύεται πνευματικὴ ἐστία μὲ τὴν ὁποία συνδέθηκαν στενὰ καὶ στὴν ὁποία μαθήτευσαν ὀνομαστοὶ ἄνδρες τῆς ἐποχῆς. Τὸ Σιναϊτικὸ Μετόχι στὴν Κωνσταντινούπολη ἦταν σταθερὰ χῶρος συναντήσεων τῶν Πατριαρχῶν πρὸς ἐπίλυσιν ἐκκλησιαστικῶν θεμάτων.

Κατὰ τὰ μέσα τοῦ 19^ου αἰῶνος τα Σιναϊτικὰ Μετόχια ὑπερέβαιναν τὸν ἀριθμὸ τῶν ὀγδόντα σὲ ὅλον τὸν κόσμο. Στὸ πέρασμα τῶν χρόνων καὶ ἀκολουθώντας τὰ διάφορα ἱστορικὰ γεγονότα, πολλὰ ἀπὸ τὰ Μετόχια αὐτὰ παραχωρήθηκαν ὑπὸ ὅρους στὶς τοπικὲς Ἐκκλησίες, συνεχίζοντας κατὰ τὸ πλεῖστον ἕως σήμερα τὴν ἐκεῖ παρουσία τους.

ΚΑΘΙΣΜΑΤΑ

Μερικὰ ἀπὸ τὰ πιὸ σημαντικὰ Καθίσματα, πέραν ἐκείνων ποὺ ἀναφέρονται ξεχωριστά (τοῦ ὄρους Χωρήβ, τοῦ ὄρους τῆς ἁγίας Ἐπιστήμης κλπ) εἶναι τὰ ἑξῆς:

Τοῦ ὁσίου Γεωργίου τοῦ Ἀρσελαΐτου στὴν περιοχὴ τῆς Λαύρας τοῦ Ἀρσελᾶ (wadi Remhan), ὁ κῆπος στὴν περιοχὴ Χόδρα, ἡ Σκήτη «τῶν φοινίκων» ἀνάμεσα στὴν Μονὴ καὶ στὸ Κάθισμα τοῦ ἁγίου Γαλακτίωνος, τὸ Σπήλαιο τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τῆς Κλίμακος μὲ τὸν παρακείμενο καταπράσινο κῆπο (wadi Tlah), τοῦ Τιμίου Σταυροῦ στὴν περιοχὴ Ουάτια ὅπου θεωρεῖται πὼς ἔλαβε χώρα ἡ μάχη τῶν Ἰσραηλιτῶν μὲ τοὺς Ἀμαληκίτες, τὸ ἐναπομεῖναν Κάθισμα «Χαμμάμ Μοῦσα» στὸν φοινικῶνα τῆς Ραϊθώ.

Ὑπάρχουν τέλος καὶ ἄλλα λιγότερο γνωστά, καθὼς καὶ ἁπλοὶ κῆποι μὲ ὀπωροφόρα δένδρα ἄνευ κτισμάτων.

ΤΑΡΦΑ- ΣΙΝΑ

Σὲ ἀπόσταση τριάντα χιλιομέτρων πρὸ τῆς Μονῆς καὶ τριῶν περίπου πρὸ τοῦ ὁμωνύμου χωριοῦ τῶν Βεδουΐνων τῆς Γκεμπελία, εὑρίσκεται τὸ ἡσυχαστήριο τῆς Τάρφας. Κατὰ τὴν σιναϊτικὴ παράδοση, ἡ εὐρύτερη περιοχὴ συνδέεται μὲ τὴν βιβλικὴ τοποθεσία Ραφιδείν. Δομημένο μὲ ζηλευτὴ περιβαλλοντικὴ ἔνταξη στὸ γύρω γρανιτῶδες σκηνικό, τὸ Ἡσυχαστήριο εἶναι ἀφιερωμένο στὴν Σύναξη πάντων τῶν Σιναϊτῶν Ἁγίων, ἑορταζομένη κατὰ τὴν Τετάρτη τῆς Διακαινησίμου.

ΦΑΡΑΝ

Τὴν ὄαση τῆς Φαράν μὲ τὸν ἀχανῆ φοινικῶνα διάλεξαν ἀπὸ ἀρχαιοτάτων χρόνων οἱ κάτοικοι τῆς χερσονήσου γιὰ νὰ κατοικήσουν καὶ νὰ παρηγορηθοῦν ἀπὸ τὴν σκληρότητα τῆς ἐρήμου. Κατὰ τὸν 4^ο αἰῶνα, σύμφωνα μὲ τὶς ἱστορικὲς πηγές, οἱ Φαρανίτες σύσσωμοι προσχώρησαν στὸν χριστιανισμό, μετὰ τὴν θαυμαστὴ θεραπεία τοῦ ἀρχηγοῦ των Ὀβεδιανοῦ ἀπὸ τὸν συντοπίτη τους μοναχὸ Μωυσῆ. Ἀργότερα δέ, ἡ Φαρὰν τιμήθηκε καὶ μὲ Ἐπισκοπικὴ ἕδρα.

Ἀπό δεκαετίες ἡ Μονή, μὲ πολλὲς οἰκονομικὲς θυσίες, χρηματοδοτεῖ στὴν Φαρὰν ἀνασκαφὲς ὑπὸ τὴν ἔγκριση καὶ ἐποπτεία τῆς Αἰγυπτιακῆς Ἀρχαιολογικῆς Ὑπηρεσίας. Ἀνατολικῶς τοῦ Ἡσυχαστηρίου ἔχουν ἀποκαλυφθεῖ τμήματα τῆς παλαιοχριστιανικῆς πόλης τῆς Φαρὰν καὶ ἑπτὰ Ναοὶ χρονολογούμενοι ἀπὸ τὸν 5^ο ἕως τὸν 7^ο αἰῶνα. Ἀναλυτικὴ ἔκθεση τῶν πορισμάτων συνέταξε ὁ ἐπικεφαλῆς τῶν ἀνασκαφῶν ἀρχαιολόγος P. Grossman.

Σὲ ἀρχαῖο κῆπο τῆς Μονῆς τῆς ἁγίας Αἰκατερίνης, παραπλεύρως τῆς παλαιᾶς ἐπισκοπικῆς 5κλιτης Βασιλικῆς, ζεῖ σήμερα γυναικεία ἀδελφότητα, ποὺ ὑποδέχεται φιλάδελφα καὶ ξεναγεῖ πρόθυμα τοὺς προσκυνητές. Ὁ κεντρικὸς Ναὸς τοῦ Ἡσυχαστηρίου, μὲ ἐντοιχισμένα ἀρχιτεκτονικὰ μέλη ἀπὸ τὴν ἐρειπωμένη παρακείμενη Βασιλική, εἶναι ἀφιερωμένος στὸν Προφήτη Μωυσῆ. Στὸν ἴδιο χῶρο λειτουργοῦν τέσσερα ἀκόμη παρεκκλήσια.

ΡΑΪΘΩ

Στὴν τοποθεσία Αἰλείμ, ὅπου οἱ «δώδεκα πηγὲς τῶν ὑδάτων» (σημερινὸ χαμμάμ Μοῦσα, δηλ. λουτρὰ τοῦ Μωυσέως) καὶ τὰ «ἑβδομήκοντα στελέχη τῶν φοινίκων» κατὰ τὴν διήγηση τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης (Ἔξοδος ΙΕ΄, 27), στὸν τόπο ἀκριβῶς τῆς ἀρχαίας Λαύρας ὅπου σφαγιάστηκαν οἱ 40 πατέρες κατὰ τὸν 4^ο αἰῶνα ἀπὸ κουρσάρους, βρίσκεται σήμερα ἡ πόλις τῆς Ραϊθώ (Ἐλ Τούρ). Ἡ Ραϊθὼ ἦταν ἀρχαῖο λιμάνι τοῦ λαοῦ τῶν Φοινίκων καὶ στὴν γλῶσσα τους σήμαινε «τόπος καρπῶν».

Ὁ ἥπιος χειμώνας τῆς παραθαλάσσιας περιοχῆς προσείλκυσε πλῆθος ἐρημιτῶν, ποὺ διέμεναν σὲ λαξευτὰ σπήλαια τοῦ παρακειμένου ὄρους ἢ καλύβες, τουλάχιστον ἀπὸ τὶς ἀρχὲς τοῦ 4^ου αἰῶνος, σύμφωνα μὲ τὶς διαθέσιμες πηγές. Τὶς Κυριακὲς συναθροίζονταν στὴν μεγάλη Λαύρα (τὰ ἐρείπια σώζονται στὸ σημερινό el-wadi) γιὰ νὰ τελέσουν τὴν θεία Λειτουργία καὶ νὰ ἀκούσουν λόγο πνευματικὸ ἀπὸ τὸν Ἡγούμενο. Κατὰ παράκλησιν τοῦ Ἡγουμένου Ἰωάννου τῆς Λαύρας στὰ τέλη τοῦ 6^ου αἰῶνος, ὁ ὅσιος Ἰωάννης ὁ Σιναΐτης συνέταξε καὶ τοῦ ἀπέστειλε τὸ περίφημο ἔργο του «Κλῖμαξ».

Στὴν Ραϊθὼ δεσπόζει τὸ ἱστορικὸ Σιναϊτικὸ Μετόχι τοῦ ἁγίου Γεωργίου, ὅπου παλαιότερα κατέληγαν διὰ θαλάσσης οἱ προμήθειες τῆς Μονῆς. Στὸν μεγάλο φοινικῶνα ποὺ ἀνῆκε στὴν Μονὴ παράγονταν οἱ χουρμάδες τῆς χρονιᾶς, ἡ παραδοσιακὴ τροφὴ τῶν Μοναχῶν. Ἀπὸ τὸ Μετόχι τῆς Ραϊθοῦς τὰ διάφορα ἀγαθὰ μεταφέρονταν διὰ τριημέρου πορείας πρὸς τὴν Μονή. Τὸ καραβάνι ποὺ θὰ ξεκινοῦσε ἔπρεπε νὰ προετοιμαστεῖ πολὺ καλὰ γιὰ νὰ ἀνταπεξέλθει στὶς ἀδιαπραγμάτευτες συνθῆκες τῆς ἐρήμου. Τὰ ψάρια ἔπρεπε πρῶτα νὰ τηγανιστοῦν, γιὰ νὰ μπορέσουν νὰ διατηρηθοῦν μέσα στὸ ἀνελέητο λιοπύρι.

Ἡ Ραϊθὼ σήμερα εἶναι ἡ πρωτεύουσα τοῦ Νοτίου Σινᾶ. Ἐδῶ κατοικεῖ καὶ μικρὸ ποίμνιο Ρωμιῶν ἀραβοφώνων ὀρθοδόξων Χριστιανῶν ὑπὸ τὴν πνευματικὴ ἐπιστασία τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Σινᾶ. Ἡ Μονὴ φροντίζει πάντοτε γιὰ τὴν παραμονὴ ἐδῶ ἑνὸς Μοναχοῦ, ποὺ μεριμνᾶ γιὰ τὶς πνευματικὲς ἀνάγκες των, τὴν συντήρηση τῶν οἰκοδομῶν καὶ τὴν ὑποδοχὴ τῶν ἐπισκεπτῶν.

ΜΕΤΟΧΙΑ ΕΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙᾼ ΣΤΟ ΣΙΝΑ

Στὴν εὐρύτερη περιοχὴ τῆς Μονῆς, πέραν τῶν Μετοχίων τῆς Ραϊθώ, τῆς Φαρὰν καὶ τῆς Τάρφας, λειτουργοῦν τέσσερα ἀκόμη μεγάλα παλαιὰ Μετόχια:

Α) Τὸ Μετόχι τῶν ἁγίων Τεσσαράκοντα. Ἀρχικῶς ἦταν ἀφιερωμένο στοὺς ἁγίους τεσσαράκοντα ἀββάδες τοὺς ἐν Σινᾶ ἀναιρεθέντας ἀπὸ τοὺς Σαρακηνοὺς περὶ τὸ ἔτος 373 μ.Χ. Σὺν τῷ χρόνῳ, ἡ παράδοση αὐτὴ φαίνεται πὼς ἀτόνησε καὶ τελικῶς τὸ Μετόχι ἔφθασε νὰ πανηγυρίζει στὴν ἑορτὴ τῶν ἁγίων Τεσσαράκοντα μαρτύρων τῶν ἐν τῇ λίμνῃ τῆς Σεβαστείας (9 Μαρτίου).

Ὁ Ναὸς τοῦ Μετοχίου χρονολογεῖται κατὰ τὸν 5^ο αἰῶνα (ἢ καὶ λίγο νωρίτερα). Τὸ κεντρικὸ κτίσμα ἔχει τὴν μορφὴ εὐρύχωρου πύργου ὕψους περίπου 9 μέτρων. Τὸ μέγεθος τῆς οἰκοδομῆς φανερώνει τὴν οἴκησή του παλαιότερα ἀπὸ πολυπληθῆ (ἴσως δωδεκαμελῆ) συνοδία. Σύμφωνα μὲ μιὰ ἄποψη καὶ ὅπως προκύπτει ἀπὸ τὴν περιγραφὴ τῶν τόπων καὶ τὴν ἀλληλουχία τῶν γεγονότων στὴν διήγηση τοῦ Ἀμμωνίου, ἴσως νὰ πρόκειται γιὰ τὸν πύργο στὸν ὁποῖο κατέφυγαν οἱ περὶ τὸν ἡγούμενο Δουλᾶ πατέρες κατὰ τὴν προαναφερθεῖσα ἐπιδρομὴ τῶν Σαρακηνῶν, ἀπ᾿ ὅπου καὶ ἔβλεπαν τὴν ἁγία Κορυφὴ μέσα σὲ φλόγες καὶ καπνούς.

Τὸ Μετόχι κεῖται ὄπισθεν (νοτίως) τοῦ ὄρους Χωρήβ, στὴν ὁμώνυμη κοιλάδα, ἀποκαλουμένη καὶ ἀπὸ τοὺς Ἄραβες Wadi Arbain (=κοιλάδα τῶν Σαράντα). Ἀπέχει ἀπὸ τὴν Μονὴ περὶ τὶς δύο ὥρες πεζῆ. Σήμερα ἀποτελεῖ τὸν κύριο ἐλαιῶνα τῆς Μονῆς μὲ 900 περίπου ἐλαιόδενδρα, μερικὰ ἐκ τῶν ὁποίων μετροῦν ἡλικία ἄνω τῶν χιλίων ἐτῶν. Στὴν ἔκτασή του συμπεριλαμβάνεται καὶ ἀρχαῖο παρεκκλήσι τοῦ ἁγίου Ὀνουφρίου.

Β) Τὸ Μετόχι τῶν ἁγίων Ἀναργύρων. Κεῖται στὴν εὐρύτερη περιοχὴ τοῦ Θολᾶ (ὅπου τὸ σπήλαιο τοῦ ἁγίου Ἰωάννου τῆς Κλίμακος ἀπὸ τὸν 6^ο αἰῶνα), σὲ ἀπόσταση ἀπὸ τὴν Μονή περίπου δύο ὡρῶν πεζῆ. Ἀποτελεῖ τὸν δεύτερο σὲ μέγεθος ἐλαιῶνα τῆς Μονῆς.

Γ) Τὸ Μετόχι τῶν ἁγίων Ἀποστόλων. Εὑρίσκεται στὸ ἄνοιγμα τῆς κοιλάδος τῶν ἁγίων Τεσσαράκοντα, σὲ ἀπόσταση ἀπὸ τὴν Μονὴ μιᾶς ὥρας πεζῆ. Πρόκειται πιθανῶς γιὰ τὴν τοποθεσία Γεθραμβῆ, ὅπου ἐσφάγησαν δώδεκα Πατέρες ἀπὸ τοὺς Σαρακηνοὺς τὸν 4^ο αἰῶνα. Σήμερα, μετὰ τὴν ἀπὸ 50ετίας οἰκοδόμηση καὶ ἐξάπλωση τοῦ χωριοῦ τῆς Ἁγίας Αἰκατερίνης (Santa Katrin), τὸ Κάθισμα κεῖται πλέον στὴν ἄκρη τοῦ χωριοῦ.

Δ) Τὸ Μετόχι τῆς Παναγίας, γνωστὸ περισσότερο ὡς «Μποστάνι». Σὲ παλαιότερες πηγὲς ἀναφέρεται ὡς «τοῦ Δαβίδ», ἀπὸ ἕναν Μοναχὸ ποὺ ἐγκαταβίωσε ἐκεῖ. Εἰκάζεται πὼς πρόκειται γιὰ τὴν πρώτη ἐκκλησία ποὺ συνάντησε ἡ Αἰθερία πλησιάζοντας στὸ Χωρήβ, ὅπου καὶ διανυκτέρευσε πρὸ τῆς ἀναβάσεώς της στὴν ἁγία Κορυφή. Ἡ σημερινὴ κεντρικὴ ἀψίδα καὶ ὁ βόρειος τοῖχος του ἀνάγονται στὸν 6^ο ἢ 7^ο αἰῶνα. Τιμᾶται στὸ Γενέσιον τῆς Θεοτόκου.

ΑΡΧΑΙΑ ΠΡΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΣΙΝΑ

Ἡ συνεχὴς ἐπὶ δεκαοκτὼ αἰῶνες παρουσία τῶν Σιναϊτῶν Μοναχῶν στὸν ἰδιαίτερα εὐαίσθητο καὶ στρατηγικὸ γεωπολιτικά, θρησκευτικὰ καὶ πολιτιστικὰ χῶρο τῆς χερσονήσου τοῦ Σινᾶ, διετηρήθη χωρὶς ἰδιαίτερες λεηλασίες καὶ καταστροφές. Ἡ βιοτή τους προκάλεσε τὴν ἐκτίμηση καὶ τὸ ἐνδιαφέρον τῶν ἑκάστοτε ἰσχυρῶν ἡγετῶν, οἱ ὁποῖοι τοὺς ἐφοδίαζαν μὲ ἰδιαίτερα προνόμια. Ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ τῆς καθιερώσεως τοῦ Χριστιανισμοῦ ὡς κυρίαρχης θρησκείας τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας, οἱ Βασιλεῖς της ἐνδιαφέρθηκαν νὰ προστατεύσουν τὴν ζωὴ τῶν Σιναϊτῶν Ἀναχωρητῶν καὶ κυρίως τῶν ἀσκουμένων γύρω ἀπὸ τὸν τόπο τῆς Ἁγίας Βάτου. Οἱ ἐνέργειες τῆς ἁγίας Ἑλένης ἀρχικὰ καὶ ἐν συνεχείᾳ τοῦ Ἰουστινιανοῦ δηλώνουν ἀνάγλυφα τὴν πραγματικότητα αὐτή.

Στὸν Ἰουστινιανό, μάλιστα, πέρα ἀπὸ τὴν συμβολή του στὴν περιφρούρηση τοῦ Σιναϊτικοῦ Μοναχισμοῦ καὶ τὴν ἰδιαίτερη κόσμηση τοῦ Καθολικοῦ τῆς Μονῆς, ἀποδίδεται καὶ ἡ ἔκδοση Νεαρᾶς γιὰ τὴν κατοχύρωση τῆς ἰδιαίτερης τιμῆς πρὸς τὸν Ἡγούμενο τῆς Μονῆς Σινᾶ. Μολονότι τὸ κείμενο αὐτὸ ἐνδέχεται νὰ εἶναι μεταγενέστερο, ἡ οὐσία τοῦ περιεχομένου του ὅσον ἀφορᾶ στὴν ἐκχώρηση ἀπὸ τὴν πλευρὰ τοῦ Ἰουστινιανοῦ προνομίου αὐτονομίας, ἔγινε πάντοτε σεβαστή, καὶ τὸ κείμενό του μνημονεύεται σὲ Πατριαρχικὰ ἔγγραφα.

ΣΙΝΑ ΚΑΙ ΑΓΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΑ

Ἡ κορυφὴ τῆς ἁγίας Αἰκατερίνης

Ἡ ἁγία Αἰκατερίνα μαρτύρησε γιὰ τὸν Χριστὸ στὶς ἀρχὲς τοῦ 4^ου αἰῶνος, στὴν Ἀλεξάνδρεια, συνδέθηκε ὅμως ἄρρηκτα μὲ τὸ Θεοβάδιστον Ὅρος Σινᾶ, μετὰ τὴν θαυμαστὴ ἐναπόθεση τοῦ ἱεροῦ λειψάνου της στὴν ὑψηλότερη κορυφὴ τῆς Σιναϊτικῆς Χερσονήσου καὶ τὴν μεταφορά του ἀργότερα στὴν Μονὴ τοῦ Σινᾶ.

Γιὰ τὴν ἔνδοξη Ἁγία διεσώθησαν «μαρτύρια», ἐγκωμιαστικοὶ λόγοι, συναξαριακὲς διηγήσεις, ἀσματικοὶ κανόνες καὶ ποιητικὲς συνθέσεις, ποὺ ἐξιστοροῦν τὸν βίο καὶ τὸ μαρτύριό της καὶ ἔχουν ἀποτελέσει τὸ ἀντικείμενο συστηματικῆς μελέτης τῶν ἐπιστημόνων ἀπὸ τὸν 18^ο αἰῶνα ἕως σήμερα.

Στὸ παρελθὸν διατυπώθηκε μεταξὺ ἄλλων ἡ ὑπόθεση ὅτι ἡ ἀναφορὰ τοῦ Εὐσεβίου Καισαρείας στὸ ἔργο του Ἐκκλησιαστικὴ Ἱστορία (4^ος αἰ.), ἂν καὶ ἀνώνυμη, ἀφορᾶ τὴν ἁγία Αἰκατερίνα, κάτι ποὺ ἐνδεχομένως ἀποτελεῖ καὶ τὴν ἀρχαιότερη σωζόμενη μαρτυρία γιὰ τὴν Ἁγία.^[1] Ἡ παλαιότερη σαφὴς ἀναφορὰ στὸ πρόσωπό της παραμένει ὣς τώρα ἡ λεπτομερὴς ἐξιστόρηση τῶν δραματικῶν γεγονότων τοῦ βίου της, ὅπως περιέχεται στὸ κείμενο τοῦ Μαρτυρίου της, ἔργο ἀνωνύμου συγγραφέως τοῦ τέλους τοῦ 6^ου ἢ τῶν ἀρχῶν τοῦ 7^ου αἰῶνος (σύμφωνα μὲ τὸν J. Viteau, 1897).

ΒΙΟΓΡΑΦΙΑ

Σύμφωνα μὲ τὴν ἐξιστόρηση τοῦ ἀνωνύμου Μαρτυρίου, ἡ νεαρὰ κόρη τῆς Ἀλεξανδρείας, ἐπιφανὴς γιὰ τὴν ἀπαράμιλλη ὀμορφιά της, τὴν ἀριστοκρατικὴ καταγωγὴ καὶ τὸν πλοῦτο της, διακρινόταν κατ᾿ ἐξοχὴν γιὰ τὴν σοφία της, καθὼς εἶχε διδαχθεῖ ὅλες τὶς ἐπιστῆμες τῆς ἐποχῆς (ρητορική, ποίηση, μουσική, φυσική, μαθηματικά, ἀστρονομία, ἰατρική) καὶ τὶς φιλοσοφικὲς ἰδέες τοῦ ἀρχαίου κόσμου καὶ κατεῖχε εἰς βάθος τὴν χριστιανικὴ διδασκαλία. Κατὰ τὸν σκληρὸ διωγμὸ ποὺ κίνησε κατὰ τῶν χριστιανῶν ὁ Μαξιμῖνος, Καίσαρας ἀρχικὰ καὶ Αὔγουστος τῆς Ἀνατολῆς στὴν συνέχεια, καὶ κατὰ τὸν ὁποῖο ὅλοι οἱ ὑπήκοοι διετάχθησαν νὰ προσφέρουν θυσίες στὰ εἴδωλα ὡς ἔνδειξη νομιμοφροσύνης στὴν ἀρχαία θρησκεία καὶ τὸ ρωμαϊκὸ κράτος, ἡ Αἰκατερίνα δὲν μπόρεσε νὰ ἀνεχθεῖ τόσες ψυχὲς νὰ παραδίδονται στὴν ἀπώλεια καὶ χριστιανοὶ νὰ προδίδουν ἀπὸ φόβο τὴν πίστη τους. Θέτοντας σὲ δεύτερη μοῖρα τὴν καταγωγή, τὴν παιδεία καὶ τὸν πλοῦτο της, παρουσιάστηκε στὸν Μαξιμῖνο ἐλέγχοντας τὸν γιὰ τὴν ἀφροσύνη του. Ὁ ἡγεμών, ἀποτυγχάνοντας νὰ τὴν πείσει νὰ θυσιάσει στὰ εἴδωλα, ἀνέθεσε σὲ πενήντα διακεκριμένους ρήτορες νὰ τὴν ἀντιμετωπίσουν διαλεκτικά. Ἡ Αἰκατερίνα, πλήρης θείας σοφίας καὶ ἀντλώντας ἐπιχειρήματα ἀπὸ τὴν ἀρχαιοελληνικὴ γραμματεία, εἵλκυσε τοὺς ρήτορες στὴν πίστη τοῦ Χριστοῦ, γεγονὸς ποὺ προκάλεσε τὴν ὀργὴ τοῦ Μαξιμίνου καὶ τὴν θανάτωση τῶν ρητόρων στὴν πυρά. Ἀνάλογη τύχη ἐπεφύλαξε τελικὰ ὁ ἡγεμὼν καὶ στὴν σύζυγό του, ποὺ ἐπισκέφθηκε τὴν Ἁγία κρυφὰ στὴν φυλακή, καθὼς καὶ σὲ ἄλλους ἀξιωματούχους ποὺ μὲ τὸ ἔνθεο παράδειγμα τῆς Αἰκατερίνης πίστεψαν στὸν Χριστό. Παράλληλα, ὁ θυμὸς τοῦ ἡγεμόνος γιὰ τὴν ὑπαίτια τῶν ἀπροβλέπτων αὐτῶν ἐξελίξεων, εἶχε σὰν ἀποτέλεσμα νὰ ὑποβληθεῖ ἡ Ἁγία σὲ πλῆθος βασανιστηρίων, μεταξύ τῶν ὁποίων καὶ αὐτὸ τοῦ φρικαλέου τροχοῦ, ἀπὸ τὰ ὁποῖα, ἐνισχυμένη μὲ τὴν δύναμη τοῦ Χριστοῦ, ἐξῆλθε ἀβλαβής. Ὁ Μαξιμῖνος, καθὼς τὰ γεγονότα εἶχαν λάβει δυσάρεστη τροπὴ γι᾿ αὐτόν, διέταξε τὸν ἀποκεφαλισμό της. Ἡ Ἐκκλησία τιμᾶ τὴν μνήμη της τὴν 25^η Νοεμβρίου.

Ἡ Μονὴ τοῦ ὄρους Σινᾶ

Τὸ ὄρος Σινᾶ ἀποτελεῖ ἕνα ἑλληνορθόδοξο Μοναστικὸ κέντρο μὲ ἀδιάκοπη πνευματικὴ ζωὴ 18 αἰώνων. Ἡ ἀσκητικὴ ζωὴ στὴν ἔρημο πέριξ τοῦ ὄρους Χωρὴβ ἀρχίζει ἀπὸ τὸν 3^ο αἰῶνα, ἐνῶ τὴν ἐποχὴ τοῦ Ἰουστινιανοῦ (6^ος αἰ.) οἰκοδομεῖται ἡ Ἱερὰ Μονὴ τοῦ ὄρους Σινᾶ, ἡ ὁποία καὶ καθίσταται ἔκτοτε τὸ σημεῖο ἀναφορᾶς τοῦ Σιναϊτικοῦ Μοναχισμοῦ.

Ἡ Ἱερὰ Μονὴ τοῦ ὄρους Σινᾶ κτίστηκε στοὺς πρόποδες τοῦ ὄρους Χωρήβ, στὴν κορυφὴ τοῦ ὁποίου ὁ Προφήτης Μωυσῆς παρέλαβε ἀπὸ τὸν Θεὸ τὶς 10 ἐντολὲς καὶ τὸν Νόμο. Ἐντὸς τῶν τειχῶν της περιέκλεισε δύο σημαντικοὺς τόπους τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης: τὴν Ἀκατάφλεκτη Βάτο καὶ τὸ πηγάδι τοῦ Μωυσέως. Μέχρι σήμερα παραμένει ὡς ὁ ἱερὸς Βιβλικὸς τόπος ὅπου τὰ γεγονότα τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης φωτίζονται καὶ ἑρμηνεύονται ὑπὸ τὸ πρίσμα τῆς λατρείας τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς τιμῆς τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου.

Ἡ Μονὴ Σινᾶ στὸν κόσμο

Ἡ Ἱερὰ Μονὴ τοῦ ὄρους Σινᾶ, περισσότερο γνωστὴ καὶ ὡς Μονὴ τῆς ἁγίας Αἰκατερίνης, καθιέρωσε ἀνὰ τοὺς αἰῶνες ἕνα πνεῦμα ἐμπιστοσύνης καὶ εἰλικρινείας κατὰ τὴν συνεργασία της μὲ τὶς διάφορες Ἀρχὲς ποὺ ἔχουν διοικήσει τὴν περιοχὴ τοῦ Σινᾶ, οἱ ὁποῖες μὲ τὴν σειρά τους σέβονταν πάντοτε τὴν πνευματική της ἀκτινοβολία καὶ ἐπικύρωναν τὴν ἀρχαιοπαράδοτη τάξη καὶ παράδοσή της, ὅπως αὐτὴ διαμορφώθηκε σταδιακὰ στὸ πέρασμα τῶν 18 αἰώνων τοῦ βίου της.

Ὁ ἱδρυτὴς τοῦ Ἰσλὰμ Μωάμεθ, οἱ Ἄραβες χαλῖφες, οἱ Τοῦρκοι σουλτάνοι καὶ μεγάλοι Εὐρωπαῖοι ἡγέτες ὅπως ὁ Ναπολέων Βοναπάρτης ἔθεσαν τὴν Μονὴ ὑπὸ τὴν προστασία τους, διαφυλάσσοντάς την ἀλώβητη ἀπὸ σοβαρὲς καταστροφὲς καὶ λεηλασίες σὲ ὅλη τὴν μακρόχρονη ἱστορία της.

Ἐδῶ καὶ δύο αἰῶνες συνεργάζεται ἁρμονικὰ μὲ τὶς Ἀρχὲς τοῦ Αἰγυπτιακοῦ κράτους, μὲ τὶς ὁποῖες ἐπιλύει τὰ ἀνακύπτοντα προβλήματα. Παράλληλα, συνεργαζόμενη μὲ τοὺς ἐκπροσώπους τῆς τοπικῆς Αὐτοδιοίκησης καὶ τῆς ἀρχαιολογικῆς Ὑπηρεσίας, συντρέχει πάντοτε στὴν προώθηση καὶ διευθέτηση ὅλων τῶν τοπικῶν πολιτιστικῶν ἢ οἰκολογικῶν ζητημάτων, καθὼς ἐπίσης καὶ τῶν προβλημάτων διαβιώσεως τῶν Βεδουΐνων κατοίκων τοῦ Σινᾶ.

ΣΙΝΑΪΤΙΚΟΣ ΑΣΚΗΤΙΣΜΟΣ

Ἡ Σιναϊτικὴ ἔρημος, ἂν καὶ ἄκαρπη καὶ πτωχὴ σὲ ὑλικοὺς καρπούς, ὑπῆρξε ἀπὸ τὸν 3^ο μ.Χ. αἰῶνα ἕως τὶς ἡμέρες μας πλούσια σὲ καρποὺς πνευματικούς. Τὸ πλῆθος τῶν Σιναϊτῶν μοναχῶν, τὰ ὀνόματα, τὰ πνευματικά τους κατορθώματα, τὶς ροὲς τῶν δακρύων τους, τὴν ταπείνωση καὶ τὴν ἀγάπη τους, μόνον ὁ Θεὸς γνωρίζει. Ὅσα ὀνόματα διεσώθησαν, εἶναι γνωστὰ ἢ λόγω τοῦ ὑπέρλαμπρου βίου τους, ποὺ ἐντυπωσίασε ἀκόμη καὶ τοὺς συνασκητές τους καὶ ἔτυχε νὰ καταγραφοῦν σὲ ἱερὰ κείμενα, ἢ ἀπὸ προσκυνητὲς ποῦ ἄφησαν ἀναμνήσεις ἀπὸ τὴν συναναστροφὴ μαζί τους. Στὸ Γεροντικὸ τοῦ Σινᾶ περιγράφονται γλαφυρὰ πολλὲς σχετικὲς ἱστορίες.

Κατὰ τὴν διάρκεια τῶν 18 αἰώνων τοῦ Σιναϊτικοῦ Μοναχισμοῦ ὑπῆρξαν χιλιάδες Πατέρες, ποὺ ἀσκήθηκαν σὲ διάφορες μορφὲς μοναχικῆς ζωῆς ὅπως ἐρημίτες, σπηλαιῶτες, ἔγκλειστοι, δενδρίτες, κελλιῶτες, σκητιῶτες, λαυριῶτες, κοινοβιάτες, ἱεραπόστολοι, ἐπίσκοποι, ἐκπαιδευτικοί, ἀκόμη καὶ Πατριάρχες. Διαμορφώθηκαν δηλαδὴ πνευματικὲς τάσεις ἀπὸ τὴν ἄκρως ἐσωστρεφὴ μοναχικὴ πολιτεία ἕως τὴν ἐξωστρεφὴ τῆς ἱεραποστολῆς, τῆς διδαχῆς ἢ τῆς φιλανθρωπίας. Ὅλοι ἀγωνίσθηκαν σκληρὰ τὸν πνευματικὸ ἀγῶνα γιὰ τὴν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ καὶ τελείωσαν τὸν βίο τους στὴν ὀρεινὴ καὶ ἄνυδρη Σιναϊτικὴ γῆ μὲ στόχο τὴν μυστικὴ ἕνωση τῆς ψυχῆς τους μὲ τὸν Τριαδικὸ Θεό.

ΠΑΤΕΡΑΣ ΑΝΔΡΙΑΝΟΣ 30 ΧΡΟΝΙΑ ΑΣΚΗΤΗΣ ΣΤΗΝ ΕΡΗΜΟ ΤΟΥ ΣΙΝΑ

Ο ΒΙΟΣ ΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΑΝΔΡΙΑΝΟΥ ΤΟΥ ΣΙΝΑΪΤΟΥ

ΟΣΙΟΣ ΓΕΡΩΝ ΑΝΔΡΙΑΝΟΣ Ο ΣΙΝΑΙΤΗΣ Ο ΑΠΛΟΥΣ

 

''Στην αρχή θα σας λένε, πως δεν είναι κακό να είμαστε όλοι μαζί ενωμένοι κι ύστερα θα σας πουν, πως δεν είναι κακό να πάρουμε το χάραγμα, γιατι τον Χριστό, Τον έχουμε στην καρδιά μας. Θα σας ξεγελάσουν διαστρέφοντας τους Πατέρας και θα σας παρουσιάσουν... καινούριους, που θα είναι ολοδικοί τους. Αυτοί θα κάνουν θαυμαστά σημεία, θα τρέχουν οι άνθρωποι να τους πουν προορατικά πράγματα για να πλανηθούν. Μην τους ακούσετε. Αν μείνετε στις παραδόσεις της Εκκλησίας μας και όσα μας δίδαξαν οι θεοφόροι Πατέρες, το Άγιο Πνεύμα θα σας καθοδηγήσει''. 

Γέρων Ανδριανός ο Σιναίτης

Ο μακαριστός Γέρων Ανδριανός ο Σιναίτης ανήκε στις αθόρυβες εκείνες οσιακές ψυχές, που εργαζόταν πάντοτε ταπεινά για την δόξα του Θεού και όχι των ανθρώπων. Ύστερα από μια ασκητική ζωή σαράντα χρόνων στο κελλάκι των Αγίων Γαλακτίωνος και Επιστήμης, κοντά στην Μονή της Αγίας Αικατερίνης του Σινά, αποκόπηκε από την αίρεση του Οικουμενισμού και προσχώρησε στο Πάτριο Ημερολόγιο. Διώχθηκε από μεγαλόσχημους κληρικούς, του υφάρπαξαν αρχικά ένα μικρό, παλιό εκκλησάκι στην Ζάκυνθο, που είχε από τους γονείς του, τον διέσυραν και τον διεπόμπευσαν μέσω των εντύπων τους, με απίστευτο μένος και περισσή υποκρισία, γιατι απλά ο π. Ανδριανός ήταν μια μεγάλη ασκητική μορφή κι εκείνοι ξαφνικά τον έχασαν... Είχε πλούσια τα χαρίσματα της Θείας Χάριτος, όπως η Ταπείνωση, η Προσευχή, τα Δάκρυα και το Αδιαλλείπτως Προσεύχεσθε. Ο Θεός τον χαρίτωσε με το διορατικό και προορατικό χάρισμα, που όμως, τα διαχειριζόταν αθόρυβα και ανεπαίσθητα και όταν ήταν χρείαν, γιατι ο Γέρων Ανδριανός δεν ήθελε ποτέ ευφάνταστους οπαδούς, αλλά συνειδητοποιημένους, βιωματικούς και αληθινά Ορθοδόξους!