Ο προφήτης Μωυσής λύνει το σανδάλι του μπροστά από τη Φλεγόμενη Βάτο

Χρονολογία: μέσα 6^ου αιώνα

Υλικό: Ψηφιδωτό

Διαστάσεις: -

Δημιουργός: Άγνωστος

Προέλευση: Σινά, Μονή Αγίας Αικατερίνης

Πηγή: Σινά, Οι Θησαυροί της Ι. Μονής Αγίας Αικατερίνης, (γεν. εποπτεία Κων/νος Μανάφης),Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα, 1990.

 

Περιγραφή:

Ο Μωυσής θα πρέπει να θεωρηθεί ως πρόδρομος του Χριστού, του Μεσσία. Όπως ό Μωυσής έδωσε το Νόμο της Παλαιάς Διαθήκης, έτσι και ο Χριστός έδωσε το Νόμο της Νέας. Και αυτός είναι ό λόγος, που η επιλογή των δύο σκηνών με τον Μωυσή για τη διακόσμηση του Ιερού δεν περιορίζεται στο Σινά, αλλά απαντά, την ίδια εποχή, στο Ιερό του Αγίου Βιταλίου της Ραβέννας. Η εμφάνιση του Θεού στον Μωυσή είναι μία Θεοφάνεια, ακριβώς όπως και η Μεταμόρφωση, και με την έννοια αυτή οι σκηνές του Μωυσή προαγγέλλουν τυπολογικά ένα γεγονός στη ζωή του Χριστού. Ενώ όμως στην Παλαιά Οικονομία ούτε ο Μωυσής ούτε ο Ηλίας μπόρεσαν να ατενίσουν το πρόσωπο του Θεού, και μόνο τη φωνή Του άκουσαν, στο όρος Θαβώρ οι δύο προφήτες θεάθηκαν τον Θεό με τη Μεταμόρφωση του Χριστού. Προφανώς, οι δύο σκηνές του Μωυσή αναφέρονται τόσο στο τοπογραφικό όσο και στο τυπολογικό νόημα. Με αυτά τα έξι επίπεδα νοημάτων, εσχατολογικό, δογματικό, λειτουργικό, τοπογραφικό, τυπολογικό και αυτοκρατορικό. Ένα από τα μεγάλα κατορθώματα του καλλιτέχνη, που είχε αναλάβει την ευθύνη της εκτέλεσης, ήταν η δημιουργία μιας σαφούς και ισορροπημένης σύνθεσης, για ένα τόσο περίπλοκο περιεχόμενο, που το ουσιώδες νόημά της θα αντιλαμβανόταν ο θεατής αμέσως. Ο επικεφαλής του εργαστηρίου διέθετε εκπληκτική ευκολία για τη διαφοροποίηση των επιπέδων φυσικής πραγματικότητας. Στην περίπτωση των θείων μορφών απέφυγε την απόδοση κάθε ανθρώπινης συγκίνησης, ενώ οι ανθρώπινες μορφές έχουν μεγάλη ποικιλία εκφράσεων, που φθάνουν από την ηρεμία και την αυτοπεποίθηση ως το μεγαλειώδες πάθος. Αύτηη δύναμη έκφρασης συνδυάζεται με τη λεπτότητα της εκτέλεσης. Το κάθε ένδυμα, όταν το βλέπει κανείς από απόσταση, προξενεί την εντύπωση σχεδόν του μονόχρωμου, ενώ από κοντά αποκαλύπτει μεγάλη ποικιλία των λεπτών σκιάσεων. Ό,τι φαίνεται ως μαύρη κόμη ή μελανή χωριστική γραμμή ενός ενδύματος, στην πραγματικότητα είναι βαθύ πορφυρό, που «ξανοίγει» κατά διαστήματα, με τη χρήση μεμονωμένων ψηφίδων σε βαθύ γαλαζοπράσινο χρώμα και ψηφίδων σε χρώμα ήλεκτρου.